Darmansjah Djumala – ambasador Republiki Indonezji w Polsce – odpowiada na pytania Michała Domańskiego.
Co Indonezja może zaoferować polskim turystom?
Moim zdaniem, praktycznie wszystko – bogatą kulturę, przyrodę, kuchnię i tradycję. Indonezja ma mnóstwo plaż, zarówno pełnych zgiełku i tłumów turystów, np. Kuta w południowej części Bali, jak i spokojnych, cichych, m.in. Senggigi na wyspie Lombok. Są też wybrzeża, choćby na archipelagu Mentawai, które oferują doskonałe warunki dla miłośników surfingu. Amatorzy podnoszących adrenalinę przygód mogą odkrywać u nas głębokie, rwące potoki, tajemnicze jaskinie, skały i klify. Co do wydarzeń kulturalnych – w naszym kraju istnieje ogromna liczba barwnych kultur (ok. 300 grup etnicznych i prawie 750 różnych języków i dialektów). Jest więc naprawdę co podziwiać! Trzeba też koniecznie spróbować tradycyjnych indonezyjskich potraw. Indonezja to również doskonałe miejsce dla miłośników zakupów.
Która pora roku jest najlepsza do odwiedzenia Indonezji?
Panujący w Indonezji tropikalny klimat, zapewniający niemal 30°C w cieniu przez cały rok, sprawia, że to dobre miejsce na wypoczynek zarówno wtedy, kiedy w Polsce jest lato, jak i sam środek zimy. Wody, które stanowią 81 proc. powierzchni kraju, są cały czas ciepłe. To one utrzymują praktycznie stałą temperaturę powietrza przez okrągły rok: na nadbrzeżnych równinach ok. 28°C, w głębi lądu i na terenach górzystych – 26°C, a w wyższych regionach górskich – 23°C. Indonezja jest więc doskonałym miejscem dla wszystkich osób spragnionych słońca.
Jakie są największe atrakcje Indonezji?
Na wyspie Madura mamy słynne, niezmiernie widowiskowe wyścigi byków, nazywane Karapan Sapi, które odbywają się zazwyczaj od sierpnia do października.
W miesiącu Maulud kalendarza jawajskiego sułtanat Yogyakarty oraz dwory królewskie Surakarty i Cirebonu obchodzą uroczyście rocznicę urodzin proroka Mahometa. Temu wydarzeniu towarzyszą barwne ceremonie, znane jako Sekaten oraz Grebeg Maulud. Pierwsza z nich jest tygodniowym festiwalem, którego główną atrakcją są występy zespołów gamelanowych (tradycyjnych orkiestr jawajskich). Natomiast Grebeg Maulud to ceremonia symbolizująca pomyślność i dobrobyt.
Na Sulawesi znajduje się region Tana Toradża, usytuowany w górach i na żyznych płaskowyżach w południowej części wyspy. Toradżowie mają wiele tradycyjnych obrzędów związanych z różnymi okresami życia. Śmierć jest dla nich najważniejszym etapem ludzkiej egzystencji. Pogrzeby są wielkimi ceremoniami, które otwierają zmarłemu drogę do zaświatów. Mogą trwać aż kilka dni i gromadzą setki gości. Podczas nich składa się w ofierze wiele bawołów, świń i kur. Uroczystościom pogrzebowym towarzyszą barwne procesje, śpiewy, biesiady, tańce, kick-boxing oraz walki kogutów i bawołów. Na końcu ceremonii ciało zmarłego składa się do wykutej w klifowej skale rodzinnej groty, którą strzegą drewniane podobizny nieboszczyka.
Pasjonaci instrumentów ludowych powinni pojechać do Bandung, miasta położonego w prowincji Jawa Zachodnia. Mogą tu podziwiać wytwórnie angklungu. Jest to tradycyjny indonezyjski instrument muzyczny, składający się z dwóch do czterech rur bambusowych zawieszonych pionowo na ramie. Ich dolna część zwisa luźno, co umożliwia wytwarzanie dźwięków, kiedy się nimi potrząsa. Każdy element tego instrumentu wydaje inne brzmienie. Angklung wykorzystuje się w zespołach złożonych z 5–15 muzyków. Wszyscy z nich grają na tym instrumencie, któremu towarzyszy często gamelan. Turyści mogą podziwiać specjalne koncerty, odwiedzając centrum edukacyjne Saung Mang Udjo w Bandung.
Na Bali odbywają się różne, barwne ceremonie religijne, m.in. Melasti, Ogoh-ogoh czy Nyepi. Na początku balijskiego nowego roku (Nyepi) na całej wyspie mają miejsce liczne uroczystości. Spośród nich wyróżniają się Melasti, oczyszczający rytuał, oraz uliczna parada olbrzymich papierowych stworów – Ogoh-ogoh. Odwiedzając Bali, warto też zobaczyć hinduski obrzęd kremacji – Ngaben.
Turyści, którzy zawitają do mojego kraju, powinni również poznać bliżej tradycyjny indonezyjski taniec Reog (najpopularniejszy na Jawie), który wykonuje się w dużej masce tygrysa otoczonej ogromnym wachlarzem z pawich piór. Moim zdaniem, polskich podróżników zainteresuje także Baliem Festival w Zachodniej Papui. Prezentują się podczas niego tradycyjni papuascy wojownicy, uzbrojeni w długie dzidy, łuki i strzały.
Indonezja słynie też ze wspaniałych, kolorowych tkanin – batik. Jest to bardzo wymyślna jawajska sztuka dekorowania ubrań, która pokazuje duszę, wrażliwość i artystyczny kunszt mieszkańców wyspy. Jej twórcy potrzebują specjalnych umiejętności, wielkiego talentu i dużej koncentracji. Batik jest rękodziełem, które powstaje nawet przez 2–3 miesiące. Jego style różnią się w zależności od regionu, każdy z nich ma jednak swoje niepowtarzalne wzory, kolory i symbolikę. Batiki z wybrzeża są żywe, niezmiernie barwne. Natomiast do wykonania tych dworskich używa się ziemistych odcieni. Gorąco zachęcam wszystkich polskich turystów do odwiedzenia jednego z warsztatów batiku w Yogyakarcie lub Solo na Jawie.
Które miejsca w Indonezji, według Pana Ambasadora, są prawdziwymi turystycznymi perełkami?
Moim zdaniem, jeśli ktoś marzy o odpoczynku na rajskiej wyspie, chce przeżyć spotkanie z magiczną kulturą i pięknem natury, powinien odwiedzić Bali. Turyści poszukujący dziewiczych, cichych i spokojnych plaż znajdą je na Lombok. Miłośnicy podwodnych przygód odkryją najlepsze miejsca do nurkowania w okolicach miasta Manado na Sulawesi (Celebes) lub na archipelagu Raja Ampat. Tym podróżnikom, którzy pragną zobaczyć prawdziwy cud przyrody, podziwiać barwną i niepowtarzalną kulturę, proponuję wyprawę nad jezioro Toba na Sumatrze. Wreszcie jeśli marzy nam się spotkanie z dziką naturą, rzadkimi gatunkami flory i fauny, powinniśmy pojechać na Komodo, gdzie możemy podziwiać słynnego warana z Komodo, nazywanego smokiem. Ten jadowity, endemiczny gad jest największą jaszczurką na świecie – może osiągać długość 2–3 metrów i wagę powyżej 70 kg.
Jakie są typowe indonezyjskie potrawy, które koniecznie trzeba spróbować, będąc w tym kraju?
Byłoby niezmiernie ciężko wymienić wszystkie tradycyjne dania, bowiem każdy region Indonezji ma swoje charakterystyczne specjały. Mogę tylko zasugerować kilka ciekawych opcji dla smakoszy. Jeżeli jedziemy do Yogyakarty, powinniśmy spróbować Gudeg, potrawę przygotowaną z młodego dżakfrutu, czyli owocu drzewa bochenkowego, duszonego w mleczku kokosowym z dodatkiem cukru palmowego i tradycyjnych przypraw. Jeśli ktoś jest wielkim fanem sałatek, z pewnością zakocha się w Gado-Gado – w jej skład wchodzi parzony szpinak, fasolka szparagowa, kiełki fasoli, poszatkowana kapusta, kawałki smażonego tofu i jajek na twardo. Całość pokrywa pikantny sos z orzeszków ziemnych. Polecam także Soto, czyli rosół z mięsem i warzywami. W indonezyjskiej kuchni wykorzystuje się dużo rodzajów ryżu, makaronu, owoców itd. Nazywamy je Smakami Archipelagu.
Ilu polskich turystów odwiedza Indonezję w ciągu roku? Które wyspy są wśród nich najpopularniejsze?
Średnio każdego roku do Indonezji przyjeżdża ok. 850 Polaków. Najczęściej odwiedzają oni Bali i Jawę. Tę pierwszą wyspę wybierają osoby, które pragną korzystać z uroków rajskich plaż i poznać bliżej tutejszą bogatą kulturę hinduską. Natomiast na Jawę jedzie się zazwyczaj po to, żeby móc oglądać interesujące przedstawienia, jak np. Wayang, starą jawajską formę opowieści. W tym teatrze cieni, przy dźwiękach tradycyjnej muzyki, występują i tańczą specjalne kukiełki. Poza tymi dwoma wyspami Polaków spotyka się jeszcze nierzadko w północnej części Sulawesi, gdzie nurkują w Morskim Parku Narodowym Bunaken, albo na zachodzie Sumatry – tutaj podziwiają bogatą kulturę Malajów.
W jaki sposób chciałby Pan Ambasador zachęcić polskich turystów do podróży do Indonezji?
Myślę, że w tym miejscu warto wspomnieć o dwóch hasłach promujących piękno mojego kraju: Indonezja – klejnot równika i Nie możesz umrzeć, nie odwiedziwszy wcześniej Bali. Ten pierwszy slogan pochodzi od portugalskich, hiszpańskich i holenderskich odkrywców. Nazywali oni najpierw nasz archipelag Wyspami Korzennymi, a potem klejnotem równika, ponieważ leży on wzdłuż równika i jest niezmiernie bogaty w różnorodne kultury, grupy etniczne, języki, tradycje, jak również w bogactwa naturalne – minerały, lasy, przepiękne krajobrazy i przyjazny klimat. To drugie hasło pokazuje nam, jak często turyści i podróżnicy wybierają Bali na miejsce swoich wakacji. Ta indonezyjska wyspa, dzięki swojemu niepowtarzalnemu pięknu, zawsze znajduje się na czele listy najpopularniejszych kierunków turystycznych na świecie.
Dziękuję serdecznie za rozmowę i do zobaczenia w Indonezji.
