Odbywające się w wielu miejscach na Litwie świętowanie najkrótszej nocy roku należy do wielowiekowej tradycji wywodzącej się jeszcze z czasów pogańskich. Obchodom od zawsze towarzyszą zabawy, pieśni i tańce, palenie ognisk, rzucanie wianków do wody, wróżby oraz poszukiwanie magicznego kwiatu paproci.
W różnych krajach obchody noszą różne nazwy; np. u nas jest to Noc Świętojańska, noc Kupały lub sobótka, na Litwie – Jonines odpowiednik pogańskiego Rasos svente, zaś na Łotwie – Ligo. Od lat „święto ognia, wody, słońca, księżyca, płodności i miłości” było szczególnie ważne dla Słowian, Bałtów oraz plemion germańskich i celtyckich do tego stopnia, że na Łotwie jest to teraz nawet dzień wolny od pracy. Od 2005 r. również na Litwie dzień św. Jana (24 czerwca) jest dniem wolnym.
W 2014 r. najkrótsza noc roku przypada 23 czerwca. Ponieważ jest to poniedziałek większość obchodów i zabaw ma miejsce w poprzedzający weekend.
Festiwal „Rasos” w Wilnie będzie miał miejsce wieczorem i w nocy 20 czerwca (piątek), a obchody Nocy Świętojańskiej będą się odbywać w Parku Regionalnym Verkiai nad Wilią. Podczas obchodów, zgodnie z wielowiekową tradycją, często ubrani w stroje ludowe uczestnicy będą się bawić, palić ogniska, przepowiadać przyszłość ze ździebeł trawy oraz wrzucać wianki do wody. W tę samą noc Wilno będzie miało swoją „Noc Kultury”, podczas której w różnych punktach Wilna będą miały miejsce liczne wydarzenia kulturalne. Organizowana co roku Noc Kultury pozwala na obcowanie z różnymi gatunkami sztuki w jednym miejscu i w jednym czasie. Następnego dnia po zabawach Nocy Świętojańskiej oraz całonocnym obcowaniu z kulturą, w Wilnie odbędzie się kolejna impreza – Targ Zielarski, który zwyczajowo od 2007 organizowany jest w czerwcowy weekend. W targu zwykle uczestniczy ponad 100 zielarzy, aptekarzy i twórców ludowych. Dla odwiedzających targ jest to świetna okazja do poznania tradycyjnych metod leczenia oraz zaopatrzenia się w zioła. Podczas trwania targu można skorzystać z usług wróżek oraz z tradycyjnej sauny (przenośnej).
Tak więc, wybierając się do Wilna w przedostatni weekend czerwca, można nie tylko spędzić ciekawą noc w otoczeniu sztuki podczas „Nocy Kultury”, ale i wziąć udział w zabawach festiwalu „Rasos” przy jednoczesnym poznawaniu dawnych zwyczajów ludowych, zaś następnego dnia, na „Targu Zielarskim” zaopatrzyć się w zioła korzystając z porad specjalistów kultywujących tradycyjne zielarstwo.
23 czerwca, czyli dokładnie w najkrótszą noc roku, obchody Nocy Świętojańskiej zaplanowano w Kłajpedzie (na Wzgórzu Jonasa) oraz w Kiernowie.
Obchody Nocy Świętojańskiej w rezerwacie archeologicznym w Kiernowie, zwanym Litewską Troją, są z pewnością niezwykłe ze względu na miejsce. Położony w dolinie rzeki Neris Kiernów, gdzie dzięki wykopaliskom archeologicznym odkryto ślady czterech grodzisk i osady z epoki kamienia, był przez wieki centrum religijnym pogańskiej Litwy i pierwszą siedzibą jej władców. Według legendy pierwszy gród w Kiernowie założył około 1040 r. książę Kiernus. Obecnie można oglądać ślady pierwszego grodu, Górę Ofiarną, czyli grodzisko gdzie składano ofiary bogom, Górę Lizdejki – siedzibę najwyższego kapłana litewskiego oraz Górę Zamkową ze śladami grodziska zamieszkałego w XII-XIV w. i tzw. Tron Mendoga ze śladami obronnej siedziby wielkich książąt. Od kilku lat Kiernów jest sceną inscenizowanych pogańskich obchodów nawiązujących do historii Litwy. Miejsce owiane jest licznymi legendami opowiadającymi m.in. o księciu Kiernusie i jego pięknej córce Pojacie i o tajemnych tunelach łączących Kiernów z Trokami i Wilnem. Należy wspomnieć, że Kiernów został wpisany w 2004 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
www.vilnius-events.lt/en
www.vilnius-events.lt/en/events/culture-night
www.lithuania.travel/attractions/feast-of-st-john/17175
www.vilnius-events.lt/en/events/herbs-market
www.klaipedainfo.lt/en/index.php?page=7&sub=18
www.kernave.org
