Tradycja wykonywania ozdób świątecznych ze szklanych perełek w
miejscowości Ponikla (40 km od Jablonca) w północnych Czechach sięga
początku XX wieku. Dziś ich jedynym na świecie producentem jest firma
Rautis. Unikatowa produkcja, której tajemnicę zna tylko kilka osób,
wpisana jest na Listę czeskich niematerialnych dóbr kultury. Muzeum
Czeskiego Raju złożyło wniosek o wpis perełkowych dekoracji z Poniklej na
Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Pierwsza wzmianka o gminie Poniklá pochodzi z roku 1354. Od XVI wieku
rozwijała się tu produkcja płócien lnianych. Z czasem w wielu chatach
krosna zostały zastąpione stołami warsztatowymi, na których
wydmuchiwano szklane perełki. Wytwórcy pereł zarabiali bowiem więcej,
niż tkacze. Na początku XX wieku produkcją pereł w okolicy Poniklej
trudniło się ponad 400 rodzin. Zdolny rzemieślnik potrafił wyprodukować
w ciągu dnia nawet trzy i pół tysiąca perełek: podłużnych, okrągłych,
małych i większych, z gładkiego i ząbkowanego szkła. Powstawały z nich
naszyjniki, broszki, kolczyki czy ozdoby do strojów ludowych i kostiumów.
Z czasem perełki znalazły także inne zastosowanie: zaczęto wyrabiać z nich
ozdoby świąteczne. Do pracy włączały się całe rodziny, od dzieci po
dziadków. Perełki barwiono, posrebrzano, nadawano im najrozmaitsze
kształty.
Ozdoby w Poniklej produkuje się do dziś tradycyjnymi metodami. Po stu
latach nadal najbardziej popularnymi wzorami są te klasyczne, przede
wszystkim gwiazdki. W ciągu roku powstaje tu około 150 tysięcy ozdób,
według 20 tysięcy wzorów. Każda ozdoba jest oryginalna, w
dziewięćdziesięciu procentach jest wykonana ręcznie.
W firmie Rautis goście mogą zapoznać się z procesem produkcji szklanych
ozdób. Na gości czekają także warsztaty i sklep oferujący setki kolorowych,
błyszczących cudeniek.
Więcej informacji: www.rautis.cz
