WOJCIECH KUDER
<< Pachnące żywicą sosnowe lasy, wrzosowiska i płytkie jeziora przybrzeżne, krótkie, uchodzące do morza rzeki, wzgórza morenowe oraz szerokie piaszczyste plaże – oto jak wygląda charakterystyczny krajobraz województwa pomorskiego. Ten jedyny w swoim rodzaju region leżący na północy Polski słynie z niezwykłych cudów natury, wiekowych miast oraz wyjątkowo serdecznych Kaszubów. To oni tradycyjnie witają przyjezdnych szczyptą tabaki oraz gromkim „Niechéj bãdze pòchwôlony!”. >>
Pomorskie od zawsze cieszy się niezmienną popularnością wśród polskich urlopowiczów i to nie tylko w sezonie letnim. Jego przyrodę chronią m.in. Słowiński Park Narodowy, Park Narodowy „Bory Tucholskie” czy Nadmorski Park Krajobrazowy nad Zatoką Pucką. Największe ośrodki województwa to 460-tysięczny Gdańsk i 250-tysięczna Gdynia – najbardziej zaludnione miasta na prawach powiatu z portami morskimi łączącymi je z całym światem. Do nich tłumnie zjeżdżają się goście na najciekawsze wydarzenia w tym regionie, np. Jarmark św. Dominika (w tym roku od 26 lipca do 17 sierpnia) czy Festiwal Filmowy w Gdyni (39. jego odsłona odbędzie się w dniach 15–20 września 2014 r.), na którym wybitnym polskim artystom wręcza się statuetki Złotych Lwów.
Wśród wielu miejscowości tej części Polski każda posiada jakieś swoje atuty i atrakcje, które z pewnością zaciekawią przyjezdnych. Warto zatem w kilku słowach opisać chociażby niektóre z nich.
GDAŃSK – MIASTO PRZEŁOMOWYCH WYDARZEŃ
Siedziba władz województwa pomorskiego stanowi prawdziwy raj dla turystów. Znajdą w niej oni wszystko: poczynając od kilkusetletnich zabytków, na cudach architektury XXI w. kończąc. Tych pierwszych najlepiej poszukać na Głównym i Starym Mieście. Sąsiadujące ze sobą gotycko-renesansowy Ratusz Głównego Miasta i Dwór Artusa, Kościół św. Katarzyny i wzniesiony przez Krzyżaków w 1350 r. Wielki Młyn niezmiennie robią na przyjezdnych oszałamiające wrażenie. Zachwycone spojrzenia przyciąga też Bazylika Mariacka – największa na świecie średniowieczna świątynia zbudowana z cegły, której wieża na planie kwadratu mierzy 82 m (do kalenicy)! Podczas spaceru słynną Drogą Królewską, wzdłuż reprezentacyjnych ulic Długiej i Długiego Targu, warto zwrócić szczególną uwagę na stare kamieniczki zbudowane przez znamienite niegdyś gdańskie rody, m.in. Ferberów, Schumannów i Czirenbergów. Liczne sklepiki i galerie oferują najróżniejsze drobiazgi, w tym obrazy, rzeźby i inne przedmioty dekoracyjne oraz wyroby z bursztynu. To właśnie ozdoby ze skamieniałej żywicy stanowią najpopularniejszą pamiątkę z Gdańska. Wszyscy, których zafascynuje ich niebywała uroda, powinni koniecznie zajrzeć do Muzeum Bursztynu, gdzie poznają nie tylko proces jego powstawania, ale również sposób jego obróbki, oraz zobaczą tysiące olśniewających eksponatów.
FOT. POMORSKA REGIONALNA ORGANIZACJA TURYSTYCZNA
Wspaniale prezentuje się także nowoczesna bursztynowa PGE ARENA Gdańsk, czyli zbudowany na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012 stadion na ok. 42 tys. miejsc. Aby zobaczyć go wewnątrz, można kupić bilet na zwiedzanie z przewodnikiem lub po prostu wybrać się na mecz miejscowej drużyny Lechii Gdańsk, która rozgrywa tu swoje spotkania w ramach piłkarskiej ekstraklasy.
To polskie miasto było świadkiem wielu ważnych wydarzeń w historii naszego państwa i kontynentu. Tutaj rozgrywały się pierwsze sceny II wojny światowej i rozpoczęły się przemiany, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej. Bohaterską obronę półwyspu nad Zatoką Gdańską przed atakiem wojsk niemieckich (1–7 września 1939 r.) upamiętnia dziś na nim stała wystawa plenerowa Westerplatte: Kurort – Bastion – Symbol, przygotowana przez Muzeum II Wojny Światowej, oraz charakterystyczny Pomnik Obrońców Wybrzeża. Niedaleko Stoczni Gdańskiej powstaje właśnie potężna siedziba Europejskiego Centrum Solidarności (jej oficjalne otwarcie zaplanowano na 30 sierpnia br.), prezentująca m.in. materiały związane z ruchem NSZZ „Solidarność”, w tym liczne filmy i fotografie z posiedzeń tworzącego się związku, strajku w sierpniu 1980 r. oraz pielgrzymek Jana Pawła II do Polski. Tuż obok niebo przecinają 3 stalowe krzyże z kotwicami Pomnika Poległych Stoczniowców 1970.
GDYNIA – W CIENIU POTĘŻNYCH ŻAGLI
Wchodzącą razem z Gdańskiem i Sopotem w skład Trójmiasta Gdynię często uznaje się za najmniej atrakcyjną część tej nadmorskiej aglomeracji. Jak się łatwo przekonać, dzieje się tak zupełnie niesłusznie, bo ta położona malowniczo nad Zatoką Gdańską miejscowość ma mnóstwo do zaoferowania. Znajdują się w niej szerokie piaszczyste plaże i tętniący życiem Bulwar Nadmorski, klimatyczne miejsca, które szczególnie w okresie wakacji są oblegane przez poszukujących słońca turystów.
FOT. POMORSKA REGIONALNA ORGANIZACJA TURYSTYCZNA
Równie dużym zainteresowaniem cieszą się reprezentacyjny skwer Kościuszki oraz Molo Południowe, gdzie cumują np. statki muzealne udostępnione do zwiedzania – żaglowiec Dar Pomorza i niszczyciel ORP Błyskawica, słynny okręt z okresu II wojny światowej. Z tego miejsca można wybrać się na rejs m.in. do Jastarni, Helu czy Kaliningradu. Także w pobliskim Akwarium Gdyńskim nie sposób się nudzić. Przyjrzymy się w nim ciekawym gatunkom ryb, płazów i gadów, pochodzącym nie tylko z Bałtyku, ale również z innych części świata, choćby z Afryki, Ameryki Północnej i zimnych północnych wód kontynentu europejskiego. Tuż za tym morskim ogrodem zoologicznym w marinie podziwiać możemy liczne jachty i motorówki, a raz do roku nawet wspaniałe żaglowce z całego globu, przypływające tu na zlot Operacja Żagle Gdyni (w tym roku zaplanowany w dniach 15–18 sierpnia). W mieście funkcjonuje poza tym wiele klubów i dyskotek, zapewniających dobrą zabawę do białego rana, a gdyńskie wydarzenia kulturalne i rozrywkowe trzymają naprawdę wysoki poziom. Organizuje się tutaj popularne widowiska muzyczne i artystyczne, na czele z niezmiernie modnym Open’er Festivalem (w tym roku będzie on miał miejsce od 2 do 5 lipca).
HEL – CZAR PÓŁWYSPU
Wąski skrawek lądu tworzący Mierzeję Helską nie ma sobie równych na polskim wybrzeżu. Podobnie jak położony na jego czubku 4-tysięczny Hel, który od razu rozkochuje w sobie turystów na zawsze. Wszystko to za sprawą szerokich, bajkowych plaż oraz innych atrakcji. Na szczególne wyróżnienie zasługują wśród nich port, Fokarium Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego, ponad 40-metrowa latarnia morska, Muzeum Rybołówstwa czy Muzeum Obrony Wybrzeża. Do tego jedynego w swoim rodzaju kurortu co roku licznie przybywają nurkowie spragnieni niezapomnianych wrażeń. Ich cel stanowią kamienne umocnienia falochronów oraz zatopione wokół wraki statków, których odkrywanie naprawdę podnosi poziom adrenaliny we krwi. Hel jest popularny również wśród miłośników wind- i kitesurfingu, a także wakeboardingu.
KARTUZY – NA KASZUBSKIM SZLAKU
Kartuzy, a właściwie Kartuzë, to tętniąca życiem miejscowość należąca do centralnych ośrodków kultury kaszubskiej w Polsce. Jej 4 jeziora (Karczemne, Klasztorne Duże, Klasztorne Małe i Mielenko) oraz okoliczne łąki i lasy zachwycają ciszą i spokojem. Jej najcenniejszym skarbem jest zbudowany pierwotnie w stylu gotyckim kompleks klasztorny zakonu kartuzów (od nich pochodzi nazwa miasta), za którego ozdobę uchodzi XIV-wieczna kolegiata pokryta miedzianym dachem. Na uwagę zasługują też miejscowy Rynek oraz Muzeum Kaszubskie im. Franciszka Tredera, gdzie zgromadzono zbiory kultury i sztuki tej wyjątkowo barwnej grupy etnicznej, a wśród nich np. tradycyjne sprzęty gospodarstwa domowego, tkaniny, hafty oraz obrazy na szkle.
MALBORK – SYMBOL KRZYŻACKIEJ POTĘGI
Choć nie leży nad samym morzem, znajduje się w czołówce najchętniej odwiedzanych miejsc całego regionu. Wielką sławę przynosi mu warowny zespół zamkowy – potężna siedziba wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego. Wzniesiono ją w okresie od XIII do XV w. na prawym brzegu rzeki Nogat. Otoczona wysokimi murami obronnymi twierdza wygląda naprawdę monumentalnie. W otwartym w jej przepastnych komnatach Muzeum Zamkowym można dziś podziwiać tysiące eksponatów związanych z życiem zakonu. W trakcie oprowadzania z przewodnikiem dowiemy się, w co ubierali się zakonnicy i jakiej broni używali do walki, zobaczymy, gdzie na co dzień spali, modlili się i przygotowywali posiłki. Zamek zachował się w bardzo dobrym stanie, dlatego trudno oprzeć się wrażeniu, że rycerze dopiero przed chwilą opuścili warownię. Wizyta w nim będzie wspaniałą i niezmiernie obrazową lekcją historii.
PUCK – DAWNA BRAMA DO MORZA
To właśnie w tym niewielkim kaszubskim miasteczku w lutym 1920 r. generał Józef Haller dokonał symbolicznych zaślubin Polski z morzem. Tu, przy ujściu Płutnicy do Zatoki Puckiej, do czasu powstania Gdyni funkcjonował jeden z dwóch polskich portów na wybrzeżu (obok Helu). Nazywany „perłą Pomorza” Puck jest obecnie przede wszystkim rajem dla miłośników sportu. W sezonie letnim odbywają się w nim turnieje siatkówki plażowej, a na przybrzeżnych wodach aż roi się od desek windsurfingowych, latawców kitesurferów oraz żaglówek. W mieście działają m.in. kręgielnia, strzelnica i stadion piłkarski. W okolicy poprowadzono widokowe ścieżki piesze i rowerowe. Posiadający lepszą kondycję turyści mogą spróbować swoich sił w dorocznym Półmaratonie Ziemi Puckiej (w tym roku będzie miał miejsce 26 lipca). Do mniej wyczerpujących aktywności należą spacery po malowniczym molo, rejsy po zatoce oraz wizyta w lokalnej hodowli strusi. Na szerokiej piaszczystej puckiej plaży odbywają się festiwale i inne imprezy kulturalne, w tym znany i ceniony sierpniowy Międzynarodowy Plener Malarski. W Pucku nie zanudzą się również wielbiciele zwiedzania, którzy powinni zajrzeć do Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy, Izby Rybackiej im. Józefa Budzisza i zbudowanego pomiędzy XIII a XV w. gotyckiego Kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła. Do tego ostatniego co roku na parafialny odpust w dniu 28 czerwca dociera tradycyjna Morska Pielgrzymka Rybaków z Kuźnicy (zachodniej części Jastarni) na Mierzei Helskiej.
SŁUPSK – W MALOWNICZYM SĄSIEDZTWIE
Wiekowy, 100-tysięczny dziś Słupsk, położony na południowy zachód od Słowińskiego Parku Narodowego i na północ od Parku Krajobrazowego Dolina Słupi, szczyci się kilkoma bardzo ciekawymi obiektami. Jego centrum wyznacza pochodzący z przełomu XIX i XX w. Ratusz, gotycki Kościół Mariacki z charakterystyczną krzywą wieżą oraz Zamek Książąt Pomorskich, w którym działa Muzeum Pomorza Środkowego. Zbiory tej placówki obejmują panoramy historycznego Słupska, przykłady dawnej sztuki regionu oraz największą na świecie kolekcję prac Stanisława Ignacego Witkiewicza – Witkacego. Choć miasto dzieli od Bałtyku 18 km, wciąż krążą po nim legendy o wpływających z morza do Słupi gigantycznych trociach wędrownych i walecznych łososiach, co skutecznie motywuje do przyjazdu w te malownicze strony zapalonych wędkarzy.
SOPOT – LETNIA STOLICA POLSKI
Sopot większości Polaków kojarzy się z molo. Trudno się temu dziwić, wszak zbudowany w obecnym kształcie w 1927 r. i długi na ponad 500 m pomost to najbardziej charakterystyczny element tutejszego krajobrazu. Jego wizerunek widnieje dosłownie wszędzie: od pocztówek, przez koszulki z nadrukiem, kubki i inne pamiątki, po loga lokalnych firm usługowych, hoteli i restauracji. Składająca się z dwóch części budowla stanowi najdłuższą tego typu konstrukcję nad Bałtykiem oraz największe drewniane molo w całej Europie. To wprost wymarzone miejsce na relaksujący spacer. Rozciąga się stąd jedyny w swoim rodzaju widok na Zatokę Gdańską i Trójmiasto, a dzięki wysokiej zawartości jodu w powietrzu zwykła przechadzka staje się zdrowotną kuracją. Według przeprowadzonych pomiarów w najdalej wysuniętej w głąb zatoki części pomostu stężenie tego pierwiastka bywa nawet dwukrotnie wyższe niż na plaży.
FOT. POMORSKA REGIONALNA ORGANIZACJA TURYSTYCZNA
Opinię kultowego punktu w Sopocie ma też tzw. Monciak, czyli deptak na ulicy Bohaterów Monte Cassino. Można na nim schronić się przed wakacyjnym słońcem w kawiarni lub restauracji czy licznych sklepach i butikach. Ten elegancki trakt niemal zawsze, niezależnie od pory dnia, tętni życiem. Znajduje się przy nim również popularny Krzywy Domek (nazywany „Pijanym”), który wprawia w osłupienie swoją bajkową konstrukcją. Wzniesiony w 2004 r. budynek przypomina odbicie tradycyjnej kamienicy w krzywym zwierciadle. Gdy patrzy się na jego fasadę, odnosi się wrażenie, że oto odkryło się jakiś zaczarowany wymiar, krainę z baśni braci Grimm lub projektów Antonio Gaudíego. Do innych interesujących sopockich obiektów należą zbudowany w dwudziestoleciu międzywojennym Grand Hotel (dziś Sofitel Grand Sopot) oraz słynna Opera Leśna, w której co roku odbywa się znany nie tylko w Polsce Międzynarodowy Festiwal Piosenki, obecnie Sopot Festival (jego kolejną edycję zaplanowano w dniach 22–23 sierpnia 2014 r.). Miłośnicy wodnych i słonecznych kąpieli powinni odwiedzić również lokalną plażę – jedną z najpiękniejszych w całym regionie, a także sąsiadującą z nią przystań rybacką – pozostałość z czasów, gdy Sopot nie przekształcił się jeszcze w modny i gwarny kurort, lecz był niewielką wioską rybacką.
USTKA – DOBROCZYNNY KLIMAT UZDROWISKA
Ta urokliwa nadmorska miejscowość wypoczynkowa, zamieszkiwana przez powyżej 16 tys. ludzi, leży u ujścia Słupi do Bałtyku. Turyści spędzający w niej urlop odwiedzają jej niezmiernie klimatyczne historyczne centrum i idealną na długie, romantyczne spacery promenadę, pełne ciekawych eksponatów z miejscowej stoczni Muzeum Ziemi Usteckiej oraz zabytkową latarnię, której światło rozchodzi się na ponad 33 km w głąb morza! Do miasta każdego roku przybywają tłumy kuracjuszy, aby w tutejszym uzdrowisku korzystać z bogatego w jod mikroklimatu. Prawdziwą gratką dla miłośników aktywnego wypoczynku są organizowane w porcie wyprawy wędkarskie po Morzu Bałtyckim, rejsy na wyspę Bornholm oraz spływy kajakowe po rzece Słupi. Każda z tych atrakcji gwarantuje wspaniałe przeżycia!
WŁADYSŁAWOWO – PORT Z PRAWDZIWEGO ZDARZENIA
We Władysławowie wszystko jest wyjątkowe: szeroka i czysta plaża, gościnni hotelarze, a nawet stary port rybacki, pod względem wielkości nie mający sobie równych w całym kraju. Znajduje się w nim Izba Pamięci Portu, a w niej m.in. bogata kolekcja przedwojennych fotografii oraz replika kutra rybackiego, którym generał Józef Haller po odzyskaniu przez Polskę Pomorza wybrał się w rejs po Bałtyku. W dokach można podziwiać zacumowane statki i kupić świeże ryby, złowione przed świtem w okolicznych wodach. Należy także pamiętać, że władysławowski port stanowi przejście graniczne, dlatego obowiązuje w nim nakaz noszenia przy sobie dokumentu tożsamości.
W tym mieście na popularnej Alei Gwiazd Sportu wciąż odsłania się kolejne mosiężne tablice na cześć wielkich polskich mistrzów. Na deptaku łączącym plażę z kościołem parafialnym swojej pamiątkowej płyty doczekali się już np. lekkoatletka Irena Szewińska, zmarły w 2012 r. bokser Jerzy Kulej, kolarz Czesław Lang, obecnie organizator Tour de Pologne, a nawet były znakomity piłkarz, a dziś prezes PZPN Zbigniew Boniek. Za najcharakterystyczniejszą atrakcję Władysławowa uchodzi Dom Rybaka, a właściwie górująca nad nim wieża z tarasem widokowym na wysokości 63 m. Rozpościera się stąd niezapomniany widok na samą miejscowość, Bałtyk, Zatokę Pucką, przylądek Rozewie i Mierzeję Helską. Na 3. i 5. piętrze gmachu otwarto Muzeum Motyli oraz Muzeum Iluzji – Magiczny Zawrót Głowy.
