Lato 2014 to wyjątkowy sezon dla Madonna di Campiglio i doliny Val Rendena. Szczególny powód do świętowania mają mieszkańcy okolic Carisolo, miejscowości położonej w dolinie Val Genova, gdzie 150 lat temu na pierwsze szlaki wspinaczkowe w Dolomitach Brenta oraz w paśmie Adamello – Presanella wyruszyli brytyjscy i austrowęgierscy alpiniści.
Dla upamiętnienia ich wyczynów, w terminie od 11 czerwca do 13 września w Trentino odbywać się będą spotkania, górskie trekkingi, koncerty oraz pokazy i wystawy.
Pierwsze wzmianki o majestatycznych szczytach wznoszących się nad doliną Val Rendena, na terenie Parku Przyrody Adamello Brenta, pojawiły się w pamiętnikach podróżnych ponad pół wieku temu. Sporządzili je pionierzy górskich wypraw – Brytyjczycy, przecierając, tak dziś popularne, dziewicze szlaki w Dolomitach.
Trzech śmiałków, trzy szczyty, jedna dolina
22 lipca 1864 to wyjątkowa data w historii alpinizmu. Owego dnia John Ball, anglosaski pasjonat gór i prezes założonego w 1857 roku Klubu Alpejskiego, zdobył pierwsze szczyty Dolomitów Brenta. Ball przemierzył pasmo Dolomitów z doliny Brenta w Molveno, przez przełęcz Bocca di Brenta.
Niedługo później, 27 sierpnia, Brytyjczyk, William Douglas Freshfield wspiął się na masyw Presanella, zdobywając położony na wys. 3558 m n.p.m. najwyższy szczyt Trentino. Kolejnym śmiałkiem, który 16 września 1864 roku zapisał się w górskiej historii był Julius von Payer, urodzony na terenie dzisiejszych Czech austrowęgierski podróżnik, zdobywca najwyższego szczytu w paśmie Adamello.
Wśród alpinistów, którzy w owym czasie walczyli o tytuł zdobywców szczytów w masywie Brenta i Presanella, Freshfield i Payer byli niekwestionowanymi liderami.
Ponad pół wieku temu, masywy Dolomitów Brenta i Adamello-Presanella – dwóch sąsiednich, lecz odmiennych pod względem geologicznym łańcuchów wznoszących się nad doliną Val Rendena – zostały odkryte i przybliżone Europie przez podróżników, którzy w poszukiwaniu górskich przygód przemierzyli tysiące kilometrów. Latem 1864 roku, Ball, Freshfield i Payer, zakochani w “Bladych Górach” wokół Val Rendena, zapisali pierwszą kartę w historii alpinizmu Trentino.
Śladami wielkich pionierów
W rocznicę pionierskich wypraw w Dolomity Brenta, członkowie i przewodnicy zrzeszeni w klubach wspinaczkowych – Madonna di Campiglio oraz Pinzolo-Val Rendena i Molveno – zorganizują trekking śladami wielkich odkrywców. Trasa nie będzie łatwa, wiedzie bowiem z dala od dziś uczęszczanych szlaków turystycznych.
Trekking „Śladami Johna Balla” zaplanowano na 22 lipca 2014. Ścieżka wspinaczkowa będzie wiodła przez Dolomity Brenta, od strony zachodniej, przez przełęcz Bocca di Brenta, dalej drogą, którą podążał anglosaski odkrywca. Wyprawę poprowadzi przewodnik górski z Molveno, Bonifacio Nicolussi. Zgodnie z opracowanym przez Robertę Bonazza planem, o świcie dwie grupy, pod opieką przewodników górskich wyruszą z Madonna di Campiglio i z Molveno. Następnie, w okolicach przełęczy Bocca di Brenta przewodnicy zamienią się grupami, by bezpiecznie przeprowadzić ich uczestników na drugą stronę gór.
„Śladami Freshfielda” to dość wymagająca wspinaczka na szczyt Presanelli, wzdłuż ścieżki opisanej przez brytyjskiego podróżnika w pamiętniku “Włoskie Alpy”. Liderem zaplanowanego na 24 sierpnia 2014 trekkingu będzie Mick Fowler, wybitny, pochodzący z Londynu alpinista, prezes Klubu Alpejskiego, popularyzator sportów górskich, ekspert w dziedzinie wspinaczki lodowcowej i zdobywca wielu, trudnodostępnych szczytów świata. Wraz z grupą przewodników górskich, Fowler przejdzie historycznym szlakiem, którym niegdyś podążał Freshfield.
“Śladami Payera”, dwudniowa górska wyprawa upamiętniająca postać Juliusa Von Payera odbędzie się w dniach 12 – 13 września 2014. Payer zdobył szczyt Presanelli w towarzystwie dwóch innych, pochodzących ze Strembo pasjonatów gór – Girolamo Botteri i Giovanni’ego Catturani, nazywanych dziś „ojcami przewodników”. Pomnik włoskich pionierów można dziś zobaczyć w dolinie Val Genova.
Spotkania, wystawy, pokazy i koncerty
W ramach programu z okazji 150. rocznicy upamiętniającej zdobycie pierwszych szczytów w Dolomitach Brenta, w Trentino odbędzie się wiele ciekawych imprez kulturalnych, m.in. wystawy fotograficzne poświęcone narodzinom alpinizmu – „Sto pięćdziesiąt lat. 1864 – 2014: narodziny alpinizmu w prowincji Trentino” (19 – 30 lipca, Carisolo, centrum wystawiennicze Geopark; wernisaż 19 lipca, o godz. 17.00) oraz wystawa poświęcona Dolomitom – „Dolomity. Sztuka i natura” (3 – 18 sierpnia, Carisolo, centrum wystawiennicze Geopark; wernisaż 3 sierpnia, o godz. 18.00).
Ciekawą propozycją są również wycieczki górskie szlakami przecinającymi Park Przyrody Adamello Brenta; trasy trekkingów zostały wytyczone wzłóż ścieżek, które ponad stol lat temu przemieszczali się brytyjscy podróżnicy. Zanim wyruszycie w góry, warto siegnąć po lekturę wydaną z okazji jubileuszu – “Ad est del romanticismo. 1786-1901: alpinisti vittoriani sulle Dolomiti” (Wschód romantyzmu. 1786 – 1901: alpiniści wiktoriańscy w Dolomitach), autorstwa Fabrizio Torchio i Riccardo Decarli. Premiera książki odbędzie się 19 lipca 2014 w Carisolo, w centrum wystawienniczym Geopark o godz. 18.00. Innym, wartym uwagi wydarzeniem zaplanowanym na 8 sierpnia 2014 (Carisolo, centrum wystawienniczym Geopark o godz. 21.00) będzie prelekcja Enrico Grandesso pt. “Quanto è piccolo il mondo veduto di quassù. Gli scrittori e le Alpi dall’Ottocento ad oggi” (Jak mały jest świat widziany z góry. Pisarze i Alpy od XIX wieku po dzień dzisiejszy).
Melomanom polecamy koncert muzyki poważnej w wykonaniu Abies Alba Band (23 lipca 2014, Carisolo, kościół Stefano Church, godz. 21.00), a miłośnikom teatru inscenizację “La corda dei pionieri” (Pionierska lina); 2 sierpnia 2014, Carisolo, Plac Due Maggio, godz. 21.00.
Jeżeli interesują Was losy Juliusa Payera, zachęcamy do wysłuchania wykładu Franka Bergera, naukowca związanego z Muzeum Historycznym we Frankfurcie, jednego z najbardziej uznanych niemieckich historyków i ekspertów badających losy Payera.
Kulturalne lato
Latem 2014, ważnym miejscem na mapie wydarzeń kulturalnych Trentino będzie Val Rendena. Celem zaplanowanych na nadchodzący sezon imprez jest przybliżenie tematyki górskiej – wyjątkowego uroku „Bladych Skał” i dziewiczej przyrody występującej w tym zakątku Europy. W ramach 12. edycji organizowanego przez Robertę i Giacomo Bonazza festiwalu “Mistero dei Monti” w Madonna di Campiglio czeka nas seria imprez poświęconych pierwszym wyprawom w otaczające dolinę Rendena Dolomity. Tegoroczny festiwal odbędzie się pod hasłem “Happy Birthday Mountain: the great discovery, a tematem przewodnim będzie “In the footsteps of the great pioneers”.
Pomysłodawcami festiwalu są władze miasta Carisolo, Carisolo Pro Loco oraz Maria Pernici-Ancient Glass Foundation. Ideę wsparła również Akademia Gór Trentino (Academy of Mountain of Trentino), współorganizator i sponsor wydarzenia.
Warto podkreślić, że tegoroczny festiwal “Mistero dei Monti” nie jest poświęcony wyłącznie obchodom 150-rocznicy pionierskich wypraw w Dolomity i masyw Adamello-Presanella, ale również ma upamiętnić 100. rocznicę wybuchu Pierwszej Wojny Światowej oraz 40 lat od narodzin Heidi – żyjącej w Alpach dziewczynki, bohaterki wielu szwajcarskich książek i filmów związanych z tematyką gór. Tego lata Trentino świętować też będzie jubileusz odbywającego się od 20 lat w Dolomitach festiwalu „I Suoni delle Dolomiti” – fantastycznego wydarzenia muzycznego, które co roku przyciąga w góry setki melomanów.
Odbywający się cyklicznie festiwal łączy wydarzenia kulturalne z górską tradycją, zachęca odwiedzających do poznania historii, literatury i filozofii ludzi związanych z Alpami.
