Luksusowa Hiszpania

MONIKA BIEŃ-KÖNIGSMAN

www.hiszpanskiesmaki.es

Hiszpania ma wszystko – wspaniałe pasma górskie, malownicze wybrzeża Morza Śródziemnego i Oceanu Atlantyckiego czy zapierające dech w piersiach parki narodowe i rezerwaty przyrody. Oprócz tego znaleźć tu można m.in. przepiękne plaże, doskonale przygotowane trasy rowerowe, spektakularne pejzaże oraz niesamowite zabytki, również takie, których próżno szukać w innych częściach Europy.

Poza tym Królestwo Hiszpanii ma jedno z największycha świecie (słynne Muzeum Narodowe Prado w stołecznym Madrycie) oraz wyróżnia się niepowtarzalną architekturą i nowoczesnym designem budynków czy przedmiotów. Ten kraj to również fantastyczne produkty lokalne, rozwijające się przez wieki unikatowe rzemiosło i przepyszna kuchnia. W skład jego terytorium wchodzą też wyspy, i to tak piękne, że każdej z nich należałoby poświęcić osobną książkę.

W każdym z tych obszarów Hiszpania prezentuje inne oblicze. Obecnie przyjrzymy się temu luksusowemu, aby sprawdzić, czy popularne powiedzenie życie jak w Madrycie jest prawdziwe i czy można je przenieść ze stolicy do całego kraju, także jego części niekontynentalnej.

ANDALUZJA

Zacznijmy od Andaluzji. Mamy tutaj gorące, długo trwające lata i łagodne zimy, ponad 300 słonecznych dni w roku, ciepłe morze czy kilometry piaszczystych plaż. Do tego niesamowite miejsca, takie jak Sierra Nevada (pasmo górskie z najwyższym szczytem Półwyspu Iberyjskiego – Mulhacén, 3478 m n.p.m., gdzie można m.in. jeździć na nartach), liczne jaskinie, rezerwaty przyrody czy jedyne w swoim rodzaju zabytki: Alhambra w Grenadzie, Mezquita w Kordobie, Alkazar w Sewilli czy Puente Nuevo w Rondzie, XVIII-wieczny most w ulubionym mieście Ernesta Hemingwaya. A to tak naprawdę tylko kropla w morzu atrakcji. Bogactwo wrażeń wprost oszałamia.

Będąc w Andaluzji, koniecznie trzeba wybrać się do jej głównych miast: Grenady (hiszp. Granada), Sewilli (Sevilla) i Kordoby (Córdoba). Nie można też pominąć klimatycznych pueblos blancos (białych miasteczek), zabytkowej Rondy czy „trójkąta sherry” (o tym niezwykłym trunku będzie mowa później) – Jerez de la Frontera, El Puerto de Santa María oraz Sanlúcar de Barrameda. Przy Oceanie Atlantyckim, na południe od Sewilli, leży urokliwy Kadyks (Cádiz), założony w XII w. p.n.e. przez Fenicjan (jako Gádir) i stanowiący jeden z najstarszych ośrodków miejskich w Europie. W filmie Śmierć nadejdzie jutro opowiadającym o przygodach Jamesa Bonda doskonale „udawał” on kubańską Hawanę. W Maladze, gdzie urodzili się Antonio Banderas (czasami można go w niej spotkać) i Pablo Picasso, również jest wiele do zobaczenia – majestatyczna Alcazaba i zamek Gibralfaro (Castillo de Gibralfaro), genialne muzeum tego słynnego malarza kubisty (Museo Picasso Málaga) oraz świetne lokale serwujące tapas (niewielkie przekąski podawane zazwyczaj do zamówionych napojów).

LUKSUSOWE KURORTY

Przebywając w Maladze, warto wybrać się do pobliskiej Marbelli, która wraz z przylegającym do niej Puerto Banús, wchodzącym w skład dystryktu Nueva Andalucía i gminy Marbella, należy do najbardziej luksusowych kurortów w Hiszpanii. Nadmorska lokalizacja, bardzo łagodny klimat, bliskość masywu Sierra Blanca, a także urocze Stare Miasto (Casco Antiguo) z licznymi zabytkami sprawiają, że z roku na rok coraz więcej osób chce tu spędzać wakacje lub zamieszkać na stałe. Odcinek najdłuższej drogi krajowej N-340 (tzw. śródziemnomorskiej – carretera del Mediterráneo), przebiegający w okolicach Marbelli, jest nazywany Złotą Milą (La Milla de Oro), ponieważ wzdłuż niego usytuowane są najdroższe i najbardziej ekskluzywne rezydencje. Dzienna opłata za cumowanie dużym jachtem w wysokim sezonie w Puerto Banús wynosi 2033 euro.

Ta enklawa luksusowej turystyki z nowoczesną mariną została otwarta w maju 1970 r. Stworzyli ją wspólnie znany architekt i projektant, współautor Beverly Hills, Noldi Schreck (1921–2009) z katalońskim biznesmenem, budowniczym i deweloperem José Banúsem (1906–1984). Na ówczesne czasy było to dosyć nowatorskie przedsięwzięcie, bo wbrew panującym trendom na wysoką zabudowę postanowiono nawiązać do tradycyjnej dla Andaluzji niskiej architektury. Dzięki temu powstał uroczy kompleks turystyczny. Od tego czasu w Puerto Banús gromadzą się bogate, sławne i wpływowe osoby, a po tym, jak to ekskluzywne miejsce upodobała sobie królewska rodzina Saudów, wzniesiono tu jeszcze więcej luksusowych hoteli i restauracji. Przy tutejszych ulicach znajdują się butiki należące do prestiżowych marek odzieżowych, takich jak Louis Vuitton, Dior, Gucci, Versace, Bulgari, Dolce & Gabbana czy Elisabetta Franchi.

W całej gminie Marbella nie brakuje wspaniałych, otoczonych murami rezydencji, wysmukłych drzew palmowych, najdroższych samochodów czy kasyn dla elit. Nic więc dziwnego, że spacerując jej uliczkami, można się natknąć na George’a Clooneya, Julio Iglesiasa, Antonia Banderasa czy inne sławy. Wakacje spędziła tutaj m.in. Michelle Obama, a nieżyjący już król Arabii Saudyjskiej Fahd ibn Abd al-Aziz Al Su’ud (1921–2005) miał nawet swoją posiadłość, wzorowaną na gmachu Białego Domu w Waszyngtonie. Zresztą w amerykańskich filmach, które prezentują świat bogatych ludzi, luksusowe Marbella i Puerto Banús pojawiają się regularnie.

Costa del Sol (Wybrzeże Słońca) określa się również mianem Costa del Golf, czyli Wybrzeża Golfa. Ponad 70 idealnie zaprojektowanych i utrzymanych profesjonalnych pól golfowych, do tego doskonały klimat niemal przez cały rok sprawiają, że miłośnicy tego sportu upodobali sobie ten rejon Hiszpanii.

Wszystko to powoduje, że nieruchomości są tu bardzo pożądane, więc ich ceny wysokie. Za 1 m² można zapłacić nawet kilkanaście tysięcy euro (w zależności od miejsca i standardu). Do najbardziej modnych lokalizacji, obok Marbelli i Puerto Banús, należą też pobliska Estepona oraz Sotogrande, usytuowane w gminie San Roque nad Cieśniną Gibraltarską (Estrecho de Gibraltar), na południowo-wschodnim krańcu prowincji Kadyks. Również Polacy z każdym rokiem chętniej kupują apartamenty i wille na Wybrzeżu Słońca. Wspaniałe warunki do uprawiania sportów (zarówno wodnych, górskich, jak i golfa), nowoczesne siłownie i kluby fitness, centra odnowy biologicznej, świetne trasy rowerowe (np. te poprowadzone dawnymi drogami kolejowymi), bardzo dobra infrastruktura – wszystko to sprawia, że Andaluzja jest coraz częściej brana pod uwagę przez naszych rodaków w kwestii zakupu luksusowych nieruchomości. Warto jednak spojrzeć także w głąb tego regionu. Tradycyjne wiejskie domy typu finca czy cortijo mają niepowtarzalny urok. Ich malownicze położenie, często pośród winnic czy sadów cytrusowych, sprawia, że stanowią doskonałe rozwiązanie dla osób, które cenią sobie spokojniejsze życie wśród natury i bez turystycznego gwaru.

To duże zainteresowanie Polaków Andaluzją i dodatkowo bezpośrednie połączenia lotnicze z największych miast naszego kraju przyczyniły się do tego, że ostatnio coraz więcej polskich firm proponuje zakup domów i apartamentów w tym regionie Hiszpanii. Wśród nich są: Ibermaxx, Carisma, CALACOSTA, Agnes Inversiones, P&O Apartments czy Dream Property Marbella.

BIAŁE WYBRZEŻE

Trzy pierwsze z wymienionych powyżej agencji, jak również przykładowo Costa Invest, Grupo Quattro, Home Pandora czy istniejąca już od 1981 r. hiszpańska MASA International (z obsługą w języku polskim), w swojej ofercie posiadają też luksusowe nieruchomości na Costa Blanca (Białym Wybrzeżu). To kolejny turystyczny region w Hiszpanii, gdzie powstają wysokiej klasy apartamenty i rezydencje, a dobre skomunikowanie z Polską powoduje, że jest on obecnie jednym z najbardziej popularnych miejsc wśród polskich inwestorów.

Nazwa wybrzeża wzięła się od jasnej barwy piasku i kamieni na nadmorskich terenach. Tworzą je 244 km zróżnicowanych i pięknych plaż, zatok z lazurową wodą i wysokich klifów. To wszystko czyni z tego regionu niezwykły zakątek Hiszpanii, zarówno do zwiedzania, jak i do życia.

Costa Blanca zaczyna się od gminy Denia na północy i ciągnie aż do Pilar de la Horadada, które graniczy z Costa Cálida (Ciepłym Wybrzeżem). Stolicą regionu jest ponad 330-tysięczne Alicante, z typowo hiszpańską atmosferą, wspaniałą nadmorską promenadą (Paseo de la Explanada lub Explanada de España), pyszną kuchnią, urokliwym historycznym centrum oraz górującym nad nim Zamkiem św. Barbary (Castillo de Santa Bárbara). Oprócz pięknych plaż, malowniczych krajobrazów, interesujących miejscowości oraz zabytków najważniejszym czynnikiem, który powoduje, że coraz więcej osób decyduje się tutaj na zakup nieruchomości, jest przyjazny klimat – ponad 300 słonecznych dni w roku, wyjątkowo ciepła woda w morzu (w listopadzie można się kąpać nawet w temperaturze 20^oC!), długie dni i ciepłe noce. Ważnymi czynnikami inwestycyjnymi są także wysoko rozwinięta infrastruktura turystyczna oraz bezpośrednie loty z Polski.

PARADORY

Twierdze, zamki, klasztory, monastyry, pałace, położone gdzieś na uboczu miasta, z piękną panoramą okolicy, a w nich wnętrza urządzone z pieczołowitością, często z zachowaniem tradycyjnego stylu i elementów typowych dla architektury. To paradory (paradores), sieć ekskluzywnych hoteli w historycznych obiektach, jedna z najstarszych w kraju, działająca już od 1928 r. Należą do hiszpańskiego rządu i są naprawdę zjawiskowe. Ich koncepcję stworzył w 1926 r. markiz Benigno de la Vega-Inclán (1858–1942). Pierwszy parador powstał w okolicach Madrytu, w miejscowości Navarredonda de Gredos w prowincji Ávila, i otworzył go sam król Alfons XIII (1886–1941). Władca wcześniej wskazał najlepszą lokalizację pod tego typu projekt.

Hiszpanie uwielbiają swoje paradores i bardzo chętnie zatrzymują się w nich na nocleg. Te komfortowe hotele mieszczą się w pięknych zabytkowych obiektach, w dodatku położonych w otoczeniu przyrody, na ogół z dala od zgiełku miast. Ich lokalizacje wybiera się według pewnego klucza. Jest nim albo historia budynku, albo jego usytuowanie. Często te dwa elementy idą ze sobą w parze. W samej Andaluzji można wspomnieć o naprawdę zjawiskowych paradorach w Rondzie, Carmonie, Jaén, Maladze, Granadzie, Kordobie, Cazorli, Arcos de la Frontera, Antequerze i Úbedzie. A skąd wzięła się nazwa? Para to po hiszpańsku „zatrzymaj się”.

W chwili obecnej na Półwyspie Iberyjskim, w Hiszpanii i Portugalii, znajduje się blisko 100 takich obiektów. Każdy hotel jest butikowy i ma średnio 65 pokoi, w których nierzadko spały niegdyś wielkie i ważne postaci. Państwowa sieć Paradores de Turismo de España należy bez wątpienia do najbardziej prestiżowych i eleganckich w kraju.

RAJSKIE ŻYCIE NA KANARACH

Wyspy Kanaryjskie stanowią wymarzony kierunek na urlop przez cały rok, a od pewnego czasu cieszą się również coraz większym zainteresowaniem, jeśli chodzi o zakup luksusowych nieruchomości. Jedyny problem, jaki można tutaj napotkać, to wybór najodpowiedniejszego miejsca na tym archipelagu. Należy do niego siedem większych wysp: La Palma, La Gomera, El Hierro, Gran Canaria, Teneryfa, Lanzarote oraz Fuerteventura.

Każda z nich oferuje niepowtarzalne doznania, przepiękną przyrodę, widoki zapierające dech w piersiach, majestatyczne góry, wysokie klify, malownicze białe i czarne plaże, ukryte zatoczki, plantacje tropikalnych owoców, tajemnicze jaskinie czy wreszcie doskonałą, wiosenną pogodę. To wszystko czyni z Wysp Kanaryjskich wręcz wymarzony kierunek do uprawiania aktywnej turystyki – wszelkich sportów wodnych, jazdy po szlakach rowerowych czy pieszych wycieczek. Na hiszpańskim archipelagu nie można się nudzić.

Fuerteventura

O Fuerteventurze mówi się, że jej największym skarbem są pocztówkowe plaże nad Atlantykiem, z delikatnym złotym piaskiem, lazurową wodą i łagodnymi zejściami do oceanu. Do wielu ukrytych, dziewiczych zakątków prowadzą jedynie wąskie dróżki, które można przemierzać przez cały rok, bo opady są tu sporadyczne, a średnia roczna temperatura powietrza wynosi 21,1^oC. Do tego wszystkiego należy dodać także piękne, intensywne światło słoneczne występujące na tej wyspie. Nic więc dziwnego, że Fuerteventura uchodzi za jeden z najważniejszych ośrodków wypoczynkowych w Hiszpanii. Panują tutaj wyśmienite warunki do uprawiania wszelkich sportów wodnych: pływania, żeglarstwa, nurkowania, kajakarstwa, wędkarstwa, surfingu, wind- i kitesurfingu. Do tego dochodzą jeszcze piesze, rowerowe i motocyklowe wycieczki czy przejażdżki konne w romantycznej scenerii zachodzącego słońca. Czegóż można chcieć więcej? Być może jedynie własnego, pięknego mieszkania na tej malowniczej wyspie… Takie marzenie też łatwo tu zrealizować. W ostatnich latach pojawiło się coraz więcej firm z Polski specjalizujących się w sprzedaży nieruchomości na Fuerteventurze, która jest wspaniałym miejscem do życia.

Gran Canaria

To samo dotyczy zresztą Gran Canarii, określanej mianem wyspy wiecznej wiosny. Dzieli się ona na dwie strefy: Noreste (północny wschód), inaczej Neocanaria, o ukształtowaniu terenu bardziej współczesnym, z formacjami tarasowatymi i stożkami wulkanicznymi, równinami i wąwozami, oraz Suroeste (południowy zachód), zwaną Tamarán, najstarszy region, z licznymi głębokimi kanionami, najwyższymi wzniesieniami i spektakularnymi urwiskami. Jej przepiękne parki przyrodnicze i malownicze plaże, zapierające dech w piersiach widoki, wysokie góry (na czele z Morro de la Agujereada – 1956 m n.p.m.), fantazyjne formacje skalne, pięknie położone porty i urocze zabytkowe miasteczka, interesująca mieszanka kultur i różnorodna kuchnia sprawiają, że cieszy się zasłużenie dużą popularnością. Zjawiskowa natura stanowi bez wątpienia jeden z najważniejszych jej atutów. Hiszpanie mówią o Gran Canarii, że to El Continente en Miniatura, czyli kontynent w miniaturze, a to z powodu bardzo zróżnicowanego krajobrazu, flory i fauny oraz wielu mikroklimatów. Co istotne, w okresie zimowym ta pełna uroku wyspa może się pochwalić w miarę stałą średnią temperaturą powietrza, wynoszącą od 18°C (w styczniu) do blisko 19,5°C (w grudniu). Ostatnio na ogół utrzymuje się ona jednak w tym czasie w granicach 20–23°C.

Wyspa ma pochodzenie wulkaniczne, dlatego obok złocistych, z delikatnym, drobniutkim piaskiem plaż znajdziemy tutaj i takie, które niemal w całości są czarne, kamieniste, z twardym i ostrym podłożem. Na jej południu usytuowana jest również miniaturowa pustynia – wydmy Maspalomas (Dunas de Maspalomas). Utworzył je suchy i gorący wiatr sirocco, który niesie saharyjski piasek. Powstała w 1987 r. Reserva Natural Especial de Las Dunas de Maspalomas zajmuje obszar ok. 404 ha. Malownicze wydmy łagodnie opadają w kierunku oceanu, tworząc rozległą złotą plażę.

Teneryfa

Ta największa i najbardziej zaludniona (ponad 2034 km² powierzchni i blisko 920 tys. mieszkańców) wyspa całego archipelagu jest znana na świecie z co najmniej kilku powodów. Po pierwsze, znajduje się na niej majestatyczny wulkan Teide. Po drugie, ma wspaniałe plaże, których znaczna część zachowała dziki charakter. Po trzecie, Teneryfa naprawdę lubi się bawić i tańczyć (słynie z odbywającego się co roku w lutym lub marcu barwnego i hucznego karnawału w Santa Cruz de Tenerife), więc stanowi nie lada gratkę dla amatorów rozrywki. Miłośnicy spokojniejszych miejsc nie mają się jednak czego obawiać, gdyż także znajdą tu coś dla siebie. To kolejna wyspa z subtropikalnym klimatem, piękną naturą i zjawiskowymi krajobrazami. Każdy sezon jest dobry, żeby tutaj przyjechać.

Teneryfę przedziela na pół masyw wulkaniczny z najwyższym szczytem Hiszpanii, Pico del Teide (3718 m n.p.m.). Na północy góry przechodzą w malownicze zatoki i urodzajne doliny, a na południu w szerokie i rozległe plaże z ciemnym lub jasnozłotym piaskiem oraz skaliste brzegi z potężnymi klifami (Acantilados de Los Gigantes). Do najpopularniejszych należy porośnięta wysmukłymi palmami playa de Las Teresitas, położona w miejscowości San Andrés w gminie Santa Cruz de Tenerife. W latach 70. XX w. na istniejącą tutaj wówczas czarną, wulkaniczną plażę nawieziono białego piasku z Sahary, żeby powiększyć jej rozmiar.

Dla Polaków Teneryfa jest chyba najbardziej znaną z Wysp Kanaryjskich (a Fuerteventura tą najczęściej odwiedzaną). Na niej także można nabyć atrakcyjne nieruchomości.

Firmy z polską obsługą specjalizujące się w sprzedaży apartamentów i willi na archipelagu to m.in. Rentinvestcan (oferująca naszym rodakom inwestycje w nowoczesnym, luksusowym kompleksie apartamentowym Grand Horizon w kurorcie Puerto Rico na Gran Canarii), VisaVerde z Costa Adeje, Activ Real Estate z Puerto de Santiago, Mdrinversion z Santa Úrsula na Teneryfie czy Golden Wave z Corralejo na Fuerteventurze. Jeśli chodzi o ekskluzywne nieruchomości wystawione na sprzedaż, to ich wybór jest bardzo duży – wszystko zależy tylko od możliwości finansowych i upodobań kupujących. Modna miejscowość wypoczynkowa czy małe, spokojne miasteczko w głębi lądu? Nowoczesna rezydencja, komfortowy penthouse czy tradycyjny kanaryjski dom z przylegającym do niego tropikalnym ogrodem? Są tu nieruchomości, które naprawdę zapierają dech w piersiach nawet najbardziej wymagającym inwestorom.

Pisząc o klimatycznych Wyspach Kanaryjskich, na koniec  warto jeszcze wspomnieć, że rząd tego regionu Hiszpanii przyjął ostatnio dekret (opublikowany 31 października i wchodzący w życie od 14 listopada 2020 r.), którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa zarówno mieszkańców, jak i przyjeżdżających na archipelag turystów. Chodzi o to, aby te wulkaniczne wyspy na Oceanie Atlantyckim stały się bezpieczną strefą o niskim ryzyku zakażenia koronawirusem. Dzięki temu zagraniczni goście nie będą musieli tak bardzo obawiać się przyjazdu na nie, a może nawet chętniej wybiorą je jako cel zimowych wakacji. Zresztą aktualny wskaźnik zachorowań jest tutaj relatywnie niski. W ostatnich dwóch tygodniach października br. wynosił ponad 60 osób na 100 tys. mieszkańców.

Jak wyglądają zasady wspomnianego powyżej dekretu? Po pierwsze, konieczne jest zabranie ze sobą negatywnego wyniku testu na obecność koronawirusa wykonanego maksymalnie 72 godz. przed przyjazdem. Można go mieć na papierze lub w wersji elektronicznej. Powinien on zawierać dzień i godzinę jego przeprowadzenia oraz informację, gdzie został zrobiony. Po drugie, osoby, które nie będą mieć ze sobą wyniku, mają obowiązek wykonania badania na miejscu na własny koszt. W przeciwnym razie nie dostaną pozwolenia na pobyt wakacyjny w hotelu czy innym obiekcie noclegowym. Czekając na rezultat, nie można wychodzić z pokoju hotelowego (jedynie w celu przeprowadzenia badania i odebrania jego wyniku). Regionalne władze zalecają testy antygenowe, wykrywające wirusa w ciągu kilku minut. Prywatne kliniki realizują je w ciągu 1 dnia. Po trzecie, należy również pobrać na swój telefon aplikację o nazwie Radar COVID i zachować ją podczas pobytu na Wyspach Kanaryjskich, a także przez kolejne 15 dni.

Powyższe procedury mogą się wiązać z pewnymi niedogodnościami. Jednak dla wielu osób będzie to pewnie ważna informacja, gdyż zwiększają one zasady bezpieczeństwa i sprawiają, że łatwiej będzie podjąć decyzję o wyjeździe na urlop na te słoneczne wyspy.

BALEARY

Jest to drugi słynny hiszpański archipelag. Znajduje się w zachodniej części Morza Śródziemnego, w pobliżu wschodniego wybrzeża Półwyspu Iberyjskiego. Tworzy go pięć głównych wysp: Majorka, Minorka, Ibiza, Formentera i Cabrera. Do nich dochodzi jeszcze wiele okolicznych wysepek. Cały archipelag zajmuje terytorium blisko 5 tys. km² i zamieszkuje go ok. 1,2 mln ludzi. Najwyższy punkt Balearów stanowi Puig Major (Puig Mayor – 1436 lub 1445 m n.p.m.) w paśmie górskim Serra de Tramuntana na Majorce.

Główne wyspy różnią się między sobą zarówno pod względem atrakcji, jak i powierzchni oraz krajobrazu, choć ten ostatni wszędzie pozostaje spektakularny. Do wspaniałej przyrody dochodzą cudowne plaże i zatoczki, cenne zabytki, pyszna śródziemnomorska kuchnia oraz przepiękne domy, rezydencje i apartamentowce. Nie powinno zatem dziwić, że tak wielu cudzoziemców kupuje tutaj nieruchomości, w tym i Polacy.

W podjęciu decyzji o przeprowadzeniu się na Baleary pomaga również panujący na archipelagu przyjazny klimat. Wiele słonecznych i ciepłych miesięcy oraz łagodne zimy (choć niepozbawione opadów deszczu) sprawiają, że jest to region Hiszpanii idealny zarówno dla tych, którzy lubią błogi relaks na plaży, jak i dla osób uprawiających różne sporty. Jeśli chodzi o naturę, to każda z wysp ma naprawdę wiele do zaoferowania. Turystów przyciągają także malowniczo usytuowane klimatyczne miasteczka.

Majorka

Ta największa wyspa Balearów (zajmująca powierzchnię ponad 3640 km² i zamieszkana przez niemal 925 tys. osób) cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem wśród gości z całego świata oraz kupców luksusowych nieruchomości. Jej stolica, Palma (Palma de Mallorca), ze swoim wspaniałym Starym Miastem (Casco Antiguo), ukrywa liczne ciekawe zabytki, a także ekskluzywne posiadłości.

Wśród bezcennych pomników historii warto wspomnieć Katedrę La Seu (hiszp. Catedral de Santa María de Palma de Mallorca) wzniesioną w stylu gotyku lewantyńskiego (śródziemnomorskiego). Jej budynek zajmuje aż 6,6 tys. m² i ma wysokość 43,95 m. Prezentuje się zjawiskowo na delikatnym wzniesieniu nad brzegiem zatoki Palma. Będąc w stolicy Majorki i Balearów, nie da się jej przegapić.

Do innych znanych miejscowości na wyspie należy Valldemossa. Położona malowniczo w paśmie górskim Serra de Tramuntana, pełna historii i niepowtarzalnego klimatu, ze starymi kamiennymi domami, których okna zdobią zielone okiennice, jest miejscem związanym poniekąd z Polską. Otóż zimę od 8 listopada 1838 r. do 11 lutego 1839 r. spędził tu Fryderyk Chopin (1810–1849), który zatrzymał się wraz z francuską pisarką George Sand (1804–1876) i dwójką jej dzieci w klasztorze kartuzów (Cartoixa de Valldemossa). Kolejny znany punkt na mapie Majorki stanowi Port de Sóller. Można do niego dojechać zabytkowym tramwajem z pobliskiego Sóller (tramvia de Sóller), 4,8-kilometrową trasą, która już sama w sobie robi wielkie wrażenie.

Największa wyspa Balearów słynie też z zapierających dech w piersiach krajobrazów i spektakularnych szczytów. Głównym pasmem górskim całego archipelagu jest Serra de Tramuntana, ulubione miejsce miłośników trekkingu. Górskie jeziora, bajkowe widoki oraz pozostałości historycznych zabudowań przyczyniły się do tego, że miejsce to zostało wpisane w 2011 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Charakterystyczne dla krajobrazu kulturowego Serra de Tramuntana są uprawy tarasowe, połączone ze sobą spójną siecią urządzeń nawadniających, systemami hydraulicznymi, w tym wodnymi młynami, a także pamiętające czasy feudalne kamienne budowle i gospodarstwa rolne. Nie powinno więc dziwić, że tyle osób decyduje się na Majorkę, aby zrealizować tu swoje marzenie o pięknym domu w basenie Morza Śródziemnego.

Minorka

Wielkością plasuje się zaraz po Majorce (ma ok. 700 km² powierzchni i blisko 100 tys. mieszkańców), ale jest dużo spokojniejsza od swojej większej siostry. O wiele łatwiej tutaj o miejsce w hotelu, nie oblegają jej tłumy turystów. To wszystko wynika częściowo z polityki władz wyspy, które ograniczyły liczbę osób mogących odwiedzić Minorkę, żeby chronić jej niezwykle cenne walory naturalne. Zresztą UNESCO stworzyło tu w 1993 r. rezerwat biosfery.

Na wyspie czeka sporo atrakcji, np. Park Przyrodniczy S’Albufera des Grau (Parc Natural de s’Albufera des Grau), który zapiera dech w piersiach. Warto również zobaczyć interesujące zabytki Minorki: fortecę La Mola (Fortalesa de la Mola lub Fortalesa Isabel II) w Port de Maó (Puerto de Mahón), wieżę obronną w Fornells (Torre de Fornells) czy dawne kamieniołomy koło miasta Ciutadella de Menorca – Pedreres de s’Hostal. Na Minorce znajduje się też mnóstwo tajemniczych megalitycznych budowli (navetas, talayotes, taulas), których funkcji nie udało się do końca ustalić.

Ibiza

To wyspa, która kojarzy się głównie z niekończącą się imprezą. Ale to… stereotyp. Owszem, odbywa się na niej wiele imprez ze światowej klasy didżejami, które trwają do białego rana, lecz Ibiza oferuje zdecydowanie więcej atrakcji.

Jej stolicą jest Ibiza (Eivissa), z dominującą nad nią historyczną, ufortyfikowaną dzielnicą Dalt Vila, czyli Wysokim lub Górnym Miastem. Znajdują się tutaj jedne z najwspanialszych zabytków na wyspie: Katedra (Catedral d’Eivissa lub Catedral de la Verge de les Neus), potężne renesansowe mury obronne z XVI stulecia, Pałac Biskupi (Palacio Episcopal), Ratusz (dawny klasztor dominikanów), najważniejszy cmentarz punicki w basenie Morza Śródziemnego (Puig des Molins), stary port, działający już od epoki fenickiej, czy wreszcie Archiwum Historyczne Ibizy (Arxiu Històric d’Eivissa) mieszczące się w budynku Can Botino. Poza tym miłośników historii przyciągają dwie atrakcyjne placówki należące do Muzeum Archeologicznego Ibizy i Formentery (Museu Arqueològic d’Eivissa i Formentera – MAEF) – Museu Dalt Vila i Museu del Puig des Molins. Nic więc dziwnego, że różnorodność biologiczną i kulturową Ibizy, która stanowi doskonały przykład wzajemnego oddziaływania ekosystemu morskiego i nadbrzeżnego, wpisano w 1999 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.

Oczywiście na wyspie są również świetne plaże i pocztówkowe krajobrazy. Do tego w każdą sobotę można się wybrać do miejscowości Sant Carles de Peralta (San Carlos), a co środę do Es Canar (Es Caná) na hippisowski jarmark, gdzie artyści sprzedają oryginalne, ręcznie robione przedmioty.

Na Ibizie znajdują się także bajeczne rezydencje, których styl stał się w ciągu ostatnich kilku lat bardzo modny. Wiele prestiżowych magazynów wnętrzarskich z całego świata prezentowało luksusowe wille pochodzące właśnie z tej wyspy. Warto więc zapoznać się z najlepszymi projektami i urządzić swoją nieruchomość, inspirując się wspaniałymi pomysłami z Ibizy.

Formentera

Ta nieduża wyspa o powierzchni zaledwie ok. 83 km², zamieszkana przez ponad 12 tys. ludzi, słynie ze swoich rajskich, piaszczystych i długich plaż, przepięknych klifów oraz licznych zabytkowych młynów. Między Ibizą a Formenterą usytuowany jest Park Przyrodniczy Ses Salines (Parc Natural de ses Salines). Zajmuje on teren dawnych salin i wąską cieśninę między dwoma wyspami. Można tu podziwiać gleby marszowe (marsze), po hiszpańsku marisma, wilgotny ekosystem z roślinami zielnymi, które rosną w wodzie, oraz liczne ptaki, przede wszystkim flamingi.

Cabrera

Ta najmniejsza z głównych wysp Balearów (mająca jedynie 15,69 km² powierzchni i 20 mieszkańców) jest dostępna tylko dla wybranych, głównie amatorów dziewiczej przyrody. Dlaczego? Chodzi o ochronę tutejszego niezmiernie cennego ekosystemu. Cabrera wraz z 18 okolicznymi wysepkami tworzy od 1991 r. Morsko-Lądowy Park Narodowy Archipelagu Cabrera (Parc Nacional Maritimoterrestre de l’Arxipèlag de Cabrera), którego przybrzeżny krajobraz uchodzi za jeden z najlepiej zachowanych, najmniej dotkniętych ręką człowieka w całej Hiszpanii, a nawet basenie Morza Śródziemnego.

Piękne nadmorskie wille

Baleary to wspaniałe kurorty, malownicze porty, czarujące zatoczki, przepiękne plaże, spektakularna natura, urocze miasteczka i wioski, wiekowe zamki i twierdze oraz górskie klasztory. Archipelag od lat fascynuje zarówno celebrytów, jak i postaci związane ze sztuką i kulturą. Nic więc dziwnego, że tyle osób chce zamieszkać na którejś z wysp. Wśród nich największą popularnością cieszy się Majorka. Czy będzie to tradycyjna finca z gajem oliwnym, czy piękna nowoczesna willa, czy apartament z widokiem na morze – to już zależy wyłącznie od preferencji i finansowych możliwości inwestora. Warto wiedzieć, że rynek nieruchomości na Balearach różni się nieco od tego w Hiszpanii kontynentalnej. Majorka, Ibiza czy Minorka uważane są za bardziej ekskluzywne miejsca do życia. Swoje domy mają tu znane osoby, sektor usług charakteryzuje się wysokim poziomem, a więc i ceny należą do wyższych.

HISZPAŃSKIE SMAKI

Czas na hiszpańską kuchnię i jej produkty. Kraj ten słynie z tapas i barów je serwujących (często w zaskakującej nowoczesnej oprawie), a także wysokiej klasy lokali gastronomicznych, podających dania haute cuisine i wyróżnianych prestiżowymi gwiazdkami Michelin. Niech przykładem będą tutaj wyśmienite restauracje „Noor” w Kordobie czy „Bardal” w Rondzie. Do topowych produktów hiszpańskiej gastronomii należą m.in. oliwa z oliwek, wino i brandy de Jerez czy jamón serrano (szynka serrano – szynka górska).

O doskonałych wyrobach spożywczych pochodzących z Hiszpanii można by pisać bez końca. Wspaniałe szynki i kiełbasy, miody, rzemieślnicze czekolady, oliwki – będąc w tym kraju, warto się w nich rozsmakować. Zresztą również i w Polsce są one coraz częściej dostępne.

Oliwa extra virgin

Bez niej nie byłoby kuchni hiszpańskiej. Półki w sklepach na Półwyspie Iberyjskim uginają się pod butelkami z jej zawartością. Są jej różne gatunki i apelacje. Stanowi ona podstawę zdrowego odżywiania. Także w Polsce coraz bardziej docenia się ten złoty dar natury. Ważne, aby oliwa była ekologiczna, wówczas mamy pewność, że oliwek nie opryskiwano szkodliwymi dla człowieka środkami chemicznymi. W Hiszpanii bez problemu znajdziemy takich producentów, tworzących wyroby najwyższej jakości. Oliwy z klasy premium mają bardzo intensywny smak i aromat i są warte swojej wysokiej ceny. Kiedy je powąchamy, często możemy poczuć dopiero co skoszoną trawę albo listek roztarty w dłoni. Tak pachnie chlorofil. Jeśli oliwki zostaną wyciśnięte zaraz po zebraniu, to ten zapach dominuje w świeżym soku. Dzięki ekstrakcji na zimno wyłącznie w sposób mechaniczny chlorofil zostaje zamknięty w tłuszczu i butelce na dłużej.

Ten pradawny dar od bogini Ateny trafił na Półwysep Iberyjski prawdopodobnie wraz z Rzymianami i został tu już na zawsze. Znaczenie płynnego złota, jak poetycko określał oliwę Homer, jest nie do przecenienia. Dzisiaj oliwki stanowią podstawę śródziemnomorskiej diety i jeden z najważniejszych hiszpańskich i andaluzyjskich skarbów. W całym kraju rośnie ponad 300 mln drzew oliwnych, które zajmują obszar blisko 2,6 mln ha. Hiszpania odpowiada za ok. 45 proc. światowej produkcji oliwy z oliwek. Jadąc przez Andaluzję, niejednokrotnie ujrzymy bezkresne oliwkowe pejzaże, szczególnie w prowincji Jaén.

Do najbardziej cenionych oliw pochodzących właśnie stąd (z certyfikatem D.O.P. – Denominación de Origen Protegida) należy Cazorla. W sercu Andaluzji znajduje się malownicza miejscowość o identycznej nazwie. Już sama jej lokalizacja jest wyjątkowa, na zboczach Sierra de Cazorla, w dolinie rzeki Cerezuelo, dopływu Gwadalkiwiru. Cazorla leży w Parku Przyrodniczym Sierra de Cazorla, Segura i Las Villas (Parque Natural de las Sierras de Cazorla, Segura y Las Villas), największym obszarze ochrony przyrody w Hiszpanii i drugim w Europie (zajmującym powierzchnię ponad 2,14 tys. km²), który został ogłoszony przez UNESCO w 1983 r. rezerwatem biosfery.

W tym niezwykłym miejscu ok. 2,2 tys. rolników uprawia i dostarcza do tłoczni starannie wyselekcjonowane oliwki, aby mogła z nich powstać wyśmienita oliwa klasy premium (oliva virgen extra). Są oni zrzeszeni w założonej w 1951 r. spółdzielni Aceites Cazorla S.C.A. Firma specjalizuje się w tłoczeniu oliw dwóch odmian: Picual, wiodącej w Hiszpanii, oraz Royal, endemicznej, pochodzącej z prowincji Jaén. Obie tłoczone są zarówno z oliwek dojrzałych, jak i tych pochodzących z wczesnych zbiorów (zielonych – oliwy Gran Selección). Najwyższej jakości oliwy marki Cazorla można zamówić w Polsce w sklepie internetowym www.oliwacazorla.pl. Oferuje on poza tym inne produkty kuchni hiszpańskiej klasy premium, jak np. oliwki zielone, naturalne konfitury, miody spadziowe czy rzemieślnicze czekolady.

Warto tu jeszcze wspomnieć o dwóch innych andaluzyjskich producentach oliwy z wyższej półki – Cortijo de Suerte Alta z miejscowości Albendín koło Baeny i Almazaras de la Subbética z Carcabuey w prowincji Kordoba. Pierwszy z nich to rodzinna marka z długą tradycją (sięgającą 1924 r.). Gospodarstwo to oferuje ekologiczne oliwy klasy premium, podobnie zresztą jak druga wymieniona przeze mnie firma. Ich produkty zawsze mają świeży smak oraz cudowny zapach i co najważniejsze – tak samo jak Cazorla – wytwarzane są z konkretnych odmian (jak wino). W Polsce obie marki są dostępne w sklepie internetowym www.advancedfood.pl.

Do drzew oliwnych podchodziło się (i nadal podchodzi) z dużym szacunkiem. Niegdyś wykorzystywano każdą ich część. Z odrostów gałązek wyplatało się koszyki, z pnia wytwarzało narzędzia rolnicze, a pestek używano (i wciąż używa) na opał i jako dodatek do paszy dla zwierząt hodowlanych. Co jeszcze? Z wielokrotnie przerobionej oliwy produkuje się mydło, a miazgę, która zostaje po jej tłoczeniu, dodaje się do nawozów. Czyż to nie jest cudowny przykład filozofii zero waste („zero odpadów”, „zero marnowania”)?!

SHERRY Z ANDALUZJI

Wybitne – to właściwe słowo na opisanie tego hiszpańskiego wzmocnionego wina. Wytwarza się je wyłącznie w Andaluzji i to w jednym jej rejonie, tzw. trójkącie sherry – Jerez de la Frontera, El Puerto de Santa María oraz Sanlúcar de Barrameda. Charakteryzuje się niepowtarzalnym smakiem, aromatem i wysoką jakością. Trunek ten od stuleci cieszy się ogromną sławą w Wielkiej Brytanii (nawet na królewskim dworze). Wszystko zaczęło się od pewnego angielskiego korsarza. Był nim Francis Drake (ok. 1540–1596), który podczas grabieży Kadyksu w 1587 r. przejął 3 tys. beczek z sherry (hiszp. jerez). Szybko stało się ono towarem pożądanym na Wyspach Brytyjskich. W 1. połowie XIX w. w Andaluzji zaczęły pojawiać się nowe bodegi (winiarnie) fundowane przez brytyjskie arystokratyczne rodziny.

Również słynny żeglarz i odkrywca Ferdynand Magellan (1480–1521), szykując się do swojej wyprawy dookoła świata w 1519 r., poświęcił podobno więcej czasu na gromadzenie zapasów sherry niż uzbrojenia. Tylko ten, kto skosztował tego wyśmienitego wzmocnionego wina, zrozumie dlaczego…

Warto w tym miejscu nadmienić, że uprawy winorośli w okolicach Jerez de la Frontera wprowadzili już Fenicjanie. Jednak dopiero Arabowie, którzy pojawili się tutaj w VIII stuleciu, zaczęli fermentować pochodzące stąd winogrona, wprowadzili proces destylacji i dzięki temu rozwinęła się produkcja brandy i win wzmacnianych, czyli sherry.

Ok. 1850 r. powstał tu unikatowy system solera – metoda polegająca na mieszaniu win młodych ze starymi, co pozwala zachować stałą, wysoką jakość, niezależnie od rocznika. Cały proces wygląda w praktyce niezmiernie plastycznie. W piwnicach stoją jedne na drugich 500-litrowe beczki wypełnione w 5/6. Najmłodsze wina zawsze znajdują się na górze, a najstarsze – w rzędzie na samym dole, tzw. solera. W 1933 r. sherry zyskało ochronę prawną i od tej pory nazwa ta jest zastrzeżona dla trunków pochodzących z obszaru tzw. trójkąta sherry w prowincji Kadyks (Denominación de Origen Jerez-Xérèz-Sherry). Do produkcji tego wzmacnianego wina używa się trzech najważniejszych szczepów: palomino, moscatel de Alejandría (muskat aleksandryjski) oraz pedro ximénez.

Sherry dojrzewa w beczkach przez przynajmniej trzy lata. W tym czasie przechodzi transformację poprzez utlenienie. Przemiana ta następuje pod wpływem drożdży, co nazywa się flor.

Główne rodzaje sherry:

• Fino

Ma słomkowy i złocisty kolor, bukiet delikatny, a smak zdecydowany, wytrawny i migdałowy. Wino to podaje się schłodzone do owoców morza, ryb i delikatnych serów.

• Manzanilla

Zdaniem Roberta Makłowicza to jeden z najwybitniejszych szlachetnych trunków na świecie. Dojrzewa wyłącznie w piwnicach położonych w Sanlúcar de Barrameda. Ma słomkowy kolor oraz aromat włoskich orzechów, słonawą nutę i łagodny, ale zdecydowany smak. Po schłodzeniu doskonały do andaluzyjskich przekąsek, czyli tapas, w tym szynki i serów.

• Amontillado

Wino o bursztynowym kolorze i zdecydowanym bukiecie z wyczuwalną nutą orzechów laskowych. Jego smak jest również wytrawny. Podaje się je w temperaturze od 13 do 14°C.

• Oloroso

Kolejny, głównie wytrawny, rodzaj sherry. Ma piękny, głęboki kolor – od bursztynu do mahoniu, a posmak orzechów włoskich. Odmiany wytrawne doskonale współgrają z pieczonym mięsem i pasztetami. Wino to serwuje się w temperaturze od 13 do 14°C.

• Pedro Ximénez

Na koniec wspomnę o słodkim trunku. Jego wykwintny smak i ciemny mahoniowy kolor uzyskuje się z podsuszanych na słońcu winogron ze szczepu pedro ximénez. Doskonale pasuje do deserów oraz serów pleśniowych, a także pasztetów. Wino to podaje się schłodzone do temperatury 7–9°C.

Sherry powinno się pić w specjalnych kieliszkach, zwanych copitas. Są one niewielkie i mają kształt kwiatów tulipanów. To bardzo elegancki trunek, więc idealnie nadaje się do serwowania w towarzystwie małych, finezyjnych tapas podczas wykwintnych bankietów czy przyjęć. W bodegach podaje go venenciador. Za pomocą giętkiego nabieraka, zwanego venencią, dobywa on prosto z beczki schłodzone sherry i nalewa do kieliszków degustujących.

LEPSZE OD WHISKY 

Warto tu jeszcze wspomnieć o andaluzyjskiej brandy – Brandy de Jerez. Na uwagę zasługuje szczególnie ta dziesięcioletnia. Produkuje się ją z destylatów winnych. Brandy dojrzewa przez co najmniej pół roku w dębowych beczkach. Solera Reserva i Solera Gran Reserva są pełne słodkich nut, soczyste i delikatne.

RZEMIOSŁO I MODA

Na obszarze Półwyspu Iberyjskiego rzemiosło rozwijało się od stuleci. W Andaluzji do niezwykle wysokiego poziomu doprowadzili je Maurowie. Wyroby ze skóry, biżuteria, jedwab, płytki azulejos, ceramika czy porcelana były produktami podziwianymi na całym świecie. Nic więc dziwnego, że możne rody kazały je sprowadzać do swoich dworów i pałaców.

Porcelana z Sewilli

La Cartuja de Sevilla to obecnie najbardziej ceniona marka porcelany w Hiszpanii. Jej wyroby trafiają na najekskluzywniejsze stoły w Europie i na świecie, w tym na hiszpański dwór królewski.

Historia tej firmy zaczęła się w styczniu 1841 r. od Anglika Charlesa Pickmana (1808–1883). Wykupił on w Sewilli zlikwidowany klasztor kartuzów (Monasterio de la Cartuja), w którym od wieków produkowana była ceramika. Brytyjczyk unowocześnił warsztaty i zbudował znaną w Europie i Ameryce Łacińskiej markę. Od jego nazwiska określa się rodzaj tzw. twardej porcelany (Pickman), która jest gatunkiem charakteryzującym się wyjątkową odpornością na stłuczenia.

Dziś La Cartuja de Sevilla, oprócz tradycyjnych XIX-wiecznych wzorów zdobiących nadal hiszpańskie witrynki, zaprasza do współpracy znanych artystów i ilustratorów. Wśród nich jest Carmen García Huerta, która zaprojektowała kolekcję Georgica.

Pisząc o luksusowym obliczu Hiszpanii, nie można zapomnieć o modzie, więc na koniec poświęcam i jej kilka słów. Do najbardziej znanych marek pochodzących z tego kraju należą kataloński Tous, Balenciaga, Ágatha Ruiz de la Prada, Paco Rabanne, Manolo Blahnik czy Adolfo Domínguez. Jeżeli chodzi o ekskluzywne produkty do wnętrz, to Hiszpania również ma się czym pochwalić. Lampy firm Santa & Cole czy Parachilna, meble BD Barcelona Design urzekają swoją oryginalnością i wysoką jakością wykonania. W Polsce oferuje je m.in. BarcelonaConcept Indoor & Outdoor Living (www.barcelonaconcept.pl). Hiszpania to bez wątpienia dobry design, jeden z najlepszych w Europie i na świecie.