Katarzyna Byrteková
Od lat i niezmiennie jest niemal obowiązkowym celem podróży zarówno turystów z okolicznych krajów, jak i tych spoza Europy. Praga łączy w sobie urok historycznego, świetnie zachowanego zabytkowego miasta z modnymi, intensywnie się rozwijającymi dzielnicami. Przeplatają się tutaj bogate dzieje i kultura z pięknymi terenami zielonymi i trasami spacerowymi. Jeśli jednak potrzeba wyciszenia wśród przyrody będzie silniejsza niż chęć do korzystania z atrakcji dużego miasta, w ciągu kilku godzin można znaleźć się w samym centrum malowniczych Karkonoszy.
Zacznijmy jednak od stolicy Czech, nazywanej „Złotą Pragą”, „miastem stu wież” lub „sercem Europy”. To właśnie tutaj majestatyczne gotyckie budowle, renesansowe pałace i nowoczesna sztuka współgrają w harmonii, a całe zabytkowe centrum objęte jest ścisłą ochroną UNESCO.
Wpis w 1992 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO nie powinien nikogo dziwić, gdyż dzielnice Stare Miasto (Staré Město), Malá Strana i Nowe Miasto (Nové Město), wzniesione między XI a XVIII stuleciem, ze wspaniałymi zabytkami, takimi jak Zamek Praski i Katedra św. Wita, Wacława i Wojciecha na Hradczanach, most Karola oraz liczne pałace i kościoły, powstałe w większości za panowania cesarza Karola IV Luksemburskiego (1316–1378), świadczą o dużej kulturalnej i architektonicznej randze Pragi, począwszy już od średniowiecza.
Staromiejski Rynek – serce historycznej Pragi
Centrum czeskiej stolicy ma dwa główne place. Rynek Staromiejski (Staroměstské náměstí), centrum Starego Miasta, zdominowany jest przez turystów, a mieszkańcy raczej rzadko się tu zapuszczają. Z kolei na placu Wacława (Václavské náměstí) krzyżują się wszystkie linie metra. Poza tym znajdują się tutaj liczne sklepy oraz odbywają ważne wydarzenia. Zacznijmy jednak podróż od Rynku Staromiejskiego.
Najważniejszy punkt rynku stanowi Ratusz Staromiejski (Staroměstská radnice) z XIV w., którego wieżę zdobi słynny praski zegar astronomiczny – Orloj, ukończony przez mistrza Hanusza (Hanuša), nie tylko pokazujący czas, lecz także położenie Słońca i Księżyca na tle znaków zodiaku. Każdego dnia o pełnej godzinie można podziwiać paradę 12 apostołów, figurki przemierzają okna zegara. Dodatkową atrakcją jest możliwość wejścia na wieżę, żeby podziwiać z góry labirynt uliczek.
Tuż obok wznosi się Kościół Najświętszej Marii Panny przed Tynem, znany z bogatych tradycji reformatorskich. Jego strzeliste, gotyckie wieże należą do najbardziej rozpoznawalnych widoków Pragi. Świątynia, datowana na połowę XIV stulecia, skrywa w swoich wnętrzach barokowe ołtarze oraz grób słynnego duńskiego astronoma Tycho Brahe (1546–1601). Łączy się z nim zabawna legenda – podobno zmarł z powodu problemów z pęcherzem moczowym po uczcie u króla. Tradycja zabraniała wstawać od stołu przed władcą, a Tycho przesadził z ilością piwa.
Spacerując wokół rynku, warto zajrzeć do którejś z kawiarni z tarasami, żeby podziwiać otaczającą architekturę, a wiele restauracji kryje zabytkowe, średniowieczne piwnice. W zasadzie każda kamienica ma wartość historyczną, ale najstarszy jest Dom pod Kamiennym Dzwonem (Dům U Kamenného zvonu), w którym mieści się oddział Galerii miasta stołecznego Pragi (Galerie hlavního města Prahy). Odbywają się tu głównie wystawy współczesnej fotografii. Warto zwrócić też uwagę na perły architektury, chociażby na Pałac Kinskich (Palác Kinských), przykład rokokowego stylu, w którym obecnie znajduje się galeria (należąca do Národní galerie Praha). Miłośnicy secesji w sztuce mogą zobaczyć wystawy poświęcone twórczości Alfonsa Muchy (1860–1939) w prywatnej Central Gallery lub w Muzeum Alfonsa Muchy (Panská 7).
Na Rynku Staromiejskim stoi również pomnik Jana Husa, jednego z najważniejszych bohaterów czeskiej historii (żyjącego w latach 1370–1415), którego kazania zapoczątkowały reformacyjny ruch husycki mniej więcej sto lat przed znanym u nas Marcinem Lutrem (1483–1546). Warto też odwiedzić położoną niedaleko Kaplicę Betlejemską (Betlémská kaple). To miejsce ważne dla dziejów reformacji, w którym wspomniany wcześniej Jan Hus głosił swoje kazania. Dziś w tym budynku odbywają się głównie wystawy oraz rozdania dyplomów uczelni wyższych.
Osobną dzielnicę, ale położoną w bezpośrednim sąsiedztwie Starego Miasta, stanowi Josefov. To obszar pełen zabytków kultury żydowskiej, z czego najważniejsze to synagogi i Stary Cmentarz Żydowski (Starý židovský hřbitov). Jak to się stało, że przetrwały II wojnę światową? Hitler planował urządzić tutaj „muzeum wymarłej rasy”. Z Josefovem łączy się też znana legenda o Golemie. Jednak to dawne żydowskie miasto to nie tylko zabytki kultury judaistycznej, lecz także najbardziej luksusowe sklepy i restauracje, np. przy ulicy Paryskiej.
Wspomniana przed chwilą Pařížská bardzo różni się od wąskich i poplątanych uliczek Starego Miasta – powstała podczas asanacji praskiej (pražská asanace) Josefova na przełomie XIX i XX w. i miała być inspirowana francuskimi bulwarami. W planach było połączenie jej aż z placem Wacława – na szczęście nigdy się to nie udało. Spacer Paryską można zakończyć podziwianiem wzgórz z Letenskimi Sadami nad rzeką Wełtawą – na linii ulicy widać praski metronom, który stoi od 1991 r. w miejscu ogromnego pomnika Stalina, zburzonego w 1962 r.
Prague Tyn Cathedral and Clock Tower, Czech Republic
Most Karola – symbol miasta
Podążając za tłumem, dostaniemy się z Rynku Staromiejskiego wprost na most Karola (Karlův most), jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych Pragi. Budowę tej majestatycznej, kamiennej konstrukcji rozpoczęto o godz. 5.31 dnia 9 lipca 1357 r. na zlecenie cesarza Karola IV. Data ta nie jest przypadkowa – kiedy dobrze się jej przyjrzeć, okazuje się, że cyfry układają się w palindrom: czytane zarówno od lewej, jak i od prawej zachowują ten sam porządek (1 3 5 7 9 7 5 3 1).
Most jest ozdobiony 30 barokowymi figurami, z których każda opowiada historię patronów Czech. Jedna z nich, powstała ku czci św. Jana Nepomucena, przynosi szczęście – wystarczy dotknąć płaskorzeźby na cokole.
Warto odwiedzić most wcześnie rano lub późnym wieczorem, żeby podziwiać go w spokojniejszej atmosferze. Widoki na Wełtawę i otaczające miasto zapierają dech w piersiach, zwłaszcza w promieniach zachodzącego słońca.
Hradczany i Zamek Praski – majestatyczne dziedzictwo Czech
Na wzgórzu Hradczany znajduje się Zamek Praski (Pražský hrad), który jest największym takim kompleksem na świecie. Jego początki sięgają IX w., a przez stulecia pełnił funkcję siedziby czeskich królów i cesarzy. Centralny punkt kompleksu stanowi Katedra św. Wita, Wacława i Wojciecha, monumentalna gotycka świątynia, której budowa trwała ok. 600 lat (od 1344 do 1929 r.). W jej wnętrzu przechowuje się czeskie insygnia koronacyjne, a także znajdują się grobowce władców. Szczególną uwagę zwracają witraże autorstwa Alfonsa Muchy – ikony czeskiej secesji.
Zamek kryje również Złotą Uliczkę (Zlatá ulička), malowniczy ciąg maleńkich domków, w których mieszkały kiedyś osoby zatrudnione przez dwór królewski. Obecnie znajdują się tutaj sklepy z pamiątkami oraz małe ekspozycje muzealne.
Hradczański kompleks to bogactwo muzeów i zabytków. Oprócz Katedry św. Wita, Wacława i Wojciecha oraz Złotej Uliczki warto odwiedzić ekspozycję poświęconą historii Zamku Praskiego, która przybliża dzieje budowli od czasów jej powstania do współczesności. Wystawa obejmuje m.in. średniowieczne narzędzia, repliki królewskich insygniów oraz makiety zamku z różnych okresów, a trasa zwiedzania prowadzi przez zabytkowe pomieszczenia. Niedaleko katedry mieści się też Galeria Obrazów Zamku Praskiego (Obrazárna Pražského hradu), prezentująca dzieła malarstwa europejskiego od XIV do XVIII stulecia, m.in. obrazy Lucasa Cranacha starszego, Tycjana, Rubensa czy Tintoretta, które stanowiły część królewskiej kolekcji sztuki. Przy wyjściu ze Złotej Uliczki znajduje się Narodowe Muzeum Zabawek (Národní muzeum hraček) – niezwykła placówka przedstawiająca eksponaty z całego świata, w tym lalki, modele pociągów i figurki z XIX i XX w. To miejsce zachwyci zarówno dzieci, jak i dorosłych. Trzeba jednak trochę poczekać na jego ponowne otwarcie po remoncie. Warto również wspomnieć, że na Zamku Praskim ma swoją siedzibę czeski prezydent, obecnie (od marca 2023 r.) Petr Pavel.
Na terenie kompleksu zamkowego istnieje też Ogród Królewski (Královská zahrada) z renesansowym Belwederem (znanym wśród Czechów m.in. jako Letohrádek královny Anny), który pełni funkcję galerii sztuki, a także kilka muzeów prezentujących dzieła z różnych okresów historycznych. Całe Hradczany są pełne wystawnych pałaców wpływowych niegdyś rodów. Barokowy Pałac Czerniński (Černínský palác) mieści obecnie siedzibę Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Ministerstvo zahraničních věcí – MZV) i używany jest głównie do celów administracyjnych. Naprzeciwko znajduje się jedno z najważniejszych niegdyś miejsc pielgrzymkowych w Pradze, Loreta z XVII w. Jest to barokowa kaplica, która pełni funkcję sanktuarium, a jej główny punkt stanowi kopia Świętego Domku (Santa Casa) z Loreto. Loreta zachwyca swoją architekturą, z charakterystyczną kopułą i dzwonnicą, z której rozciąga się malowniczy widok na okolicę. Ten kompleks budynków sakralnych przyciąga urokliwym dziedzińcem z krużgankami, a dookoła rozciągają się ogrody – idealne do odpoczynku.
Na Hradczanach zobaczyć można także Pałac Lobkowiczów (Lobkovický palác) z XVI w., który mieści muzeum tego rodu – jedną z najważniejszych prywatnych kolekcji sztuki w Czechach, obejmującą obrazy, rzeźby, rękopisy, instrumenty muzyczne i inne cenne przedmioty, czy Pałac Arcybiskupi (Arcibiskupský palác) – barokową siedzibę praskiego arcybiskupa, niestety niedostępną do zwiedzania. Coś więcej niż tylko fasadę można zobaczyć podczas różnych wydarzeń kulturalnych i wystaw o tematyce sakralnej.
Z Hradczan można zejść ponownie nad brzeg Wełtawy. Warto kontynuować stąd spacer w kierunku wzgórza Petřín. To miejsce pełne ogrodów i parków.
Zielony skarb – Petřín
Wzgórze, wznoszące się na wysokość 331 m, jest idealnym miejscem na spacer i relaks na łonie natury. Z jego szczytu rozciąga się piękny widok na Pragę, w tym na Zamek Praski, most Karola i Stare Miasto. Można również odwiedzić taras widokowy znajdujący się przed zabytkową Biblioteką Strahovską.
Na szczycie wzgórza stoi stalowa wieża Petřín (Petřínská rozhledna) – miniaturowa wersja paryskiej wieży Eiffla, która powstała w związku z Wystawą Jubileuszową (Jubilejní zemská výstava) w Pradze w 1891 r. Ma ok. 60 m wysokości i prowadzi na nią 299 drewnianych schodów. Z jej tarasu widokowego można podziwiać zapierającą dech w piersiach panoramę miasta i okolic. Zlokalizowano tu też piękne ogrody, w tym różany, oraz miniaturowy zameczek z labiryntem luster (zrcadlový labyrint), które są popularnymi atrakcjami turystycznymi. Dla tych, których odstrasza dość strome podejście na szczyt, rozwiązanie stanowi kolejka linowa (Lanová dráha na Petřín). Niestety w sezonie 2024/2025 jest ona czasowo zamknięta. Powstaje właśnie nowa trasa, po której poruszać się będzie wagonik zaprojektowany przez studio designu Anny Marešovej. Ciekawostką jest, że projektuje ona także zabawki erotyczne marki Whoop.de.doo.
Pruhonice, Czech republic – May 19, 2020: Castle with reflection in pond in spring time, Pruhonice, Czech Republic
Wyszehrad – kolebka czeskiej historii
Wyszehrad (Vyšehrad), położony na południe od Starego Miasta, to kolejne miejsce związane z legendarnymi i historycznymi czeskimi władcami. Według podań to właśnie tu księżniczka Libusza przepowiedziała powstanie Pragi. W drugiej połowie XI w. wzgórze to stanowiło ośrodek administracyjny, kiedy Wratysław II (ok. 1033–1092) przeniósł swoją siedzibę z Zamku Praskiego do Wyszehradu. Okres rozwoju zakończył się mniej więcej w 1140 r. – wówczas książę Sobiesław I (ok. 1090–1140) wrócił z dworem na Hradczany. Dziś to spokojne miejsce, idealne na spacer. Na terenie Wyszehradu znajduje się neogotycki Kościół św. Piotra i Pawła oraz Cmentarz Wyszehradzki (Vyšehradský hřbitov), na którym spoczywają wybitni Czesi, m.in. kompozytorzy Bedřich Smetana (1824–1884) i Antonín Dvořák (1841–1904), malarz Alfons Mucha czy pisarz Karel Čapek (1890–1938). Miłośników architektury zachwycą kubistyczne domy przy wełtawskim bulwarze, zaprojektował je Josef Chochol (1880–1956).
Park Průhonice – klejnot UNESCO niedaleko Pragi
Wszyscy pewnie wiedzą, że zabytkowe centrum Pragi wpisane jest na Listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Mało kto jednak wie (w tym i Czesi!), że znajduje się na niej także Park Průhonice (zámecký park Průhonice), oddalony od centrum o ok. 15 km. Kompleks ten stanowi doskonały przykład harmonii architektury i przyrody. Pałac, wzniesiony w stylu neorenesansowym, powstał pod koniec XIX w. jako rezydencja rodziny Silva-Tarouca. Jego elewacje zdobią misternie wykonane detale, a wewnątrz można podziwiać eleganckie sale reprezentacyjne.
Prawdziwą perłą tego miejsca jest jednak park krajobrazowy o powierzchni ok. 250 ha. To arcydzieło sztuki, które łączy rodzime gatunki roślin z egzotycznymi nasadzeniami, w tym spektakularną kolekcją rododendronów. Sieć blisko 23-kilometrowych ścieżek prowadzi przez malownicze doliny, stawy i romantyczne zakątki i przyciąga zarówno miłośników botaniki, jak i tych, którzy szukają wytchnienia od miejskiego zgiełku.
Praga nieoczywista – sztuka i alternatywne zakątki
Dużo turystów odwiedzających Pragę pyta o jej nieturystyczne zakątki. Prawda jest jednak taka, że nim zobaczymy choćby najważniejsze atrakcje (a warto!) miną minimum dwa dni i zwykle na więcej nie zostaje czasu. Trzeba jednak wspomnieć o interesujących miejscach dla bardziej zaawansowanych turystów.
Wyspa Kampa, położona nad brzegiem Wełtawy, to spokojny zakątek z pięknymi widokami. Wprawdzie usytuowana jest na trasie turystycznej, ale większość osób przechodzi nad nią, spacerując po moście Karola, więc można tutaj uciec od zgiełku. Na tym niewielkim kawałku lądu (o powierzchni 5,2 ha) znajduje się Muzeum Kampa, które prezentuje dzieła sztuki współczesnej Europy Środkowej, w tym prace Františka Kupki (1871–1957), jednego z pionierów abstrakcji. Dodatkowo odwiedzić można „Kampa Cafe”, w której bar zaprojektował David Černý, albo kawiarnię prowadzoną przez czeskich skautów – Skautský institut v Rybárně.
Holešovice i Letná
Holeszowice (Holešovice) to jedna z najbardziej interesujących dzielnic Pragi, która zyskała popularność dzięki swojej unikatowej atmosferze łączącej charakter przemysłowy z artystycznym. W przeszłości była to dzielnica fabryczna, ale w ostatnich latach przekształciła się w centrum kulturalne i kreatywne. Na uwagę zasługuje DOX (DOX Centre for Contemporary Art), jedna z najważniejszych galerii sztuki współczesnej w Pradze, która prezentuje też eksponaty z zakresu designu i architektury.
Częścią Holeszowic jest położona wyżej Letná. Razem stanowią tzw. Art District 7. To projekt podkreślający fakt, że w dzielnicy numer 7 znajduje się bardzo dużo instytucji kultury, studia designu czy architektury oraz prowadzi się tu wiele interesujących inicjatyw kulturalnych.
Obok Parku Letná (Letenské sady) zlokalizowano Narodowe Muzeum Techniki (Národní technické muzeum), które gromadzi cenne przedmioty związane z rozwojem przemysłu, transportu i nauki. Zaraz obok stoi Narodowe Muzeum Rolnictwa (Národní zemědělské muzeum), miejsce, które przybliża historię rolnictwa i jego znaczenie dla rozwoju Czech, prezentując eksponaty związane z maszynami i narzędziami, a także wystawy poświęcone hodowli zwierząt, roślinom uprawnym i tradycjom wiejskim.
Miłośnicy sztuki mogą zajrzeć do pobliskiej Galerii Narodowej w Pradze (Národní galerie v Praze). W jej oddziale w Pałacu Wystaw (Veletržní palác) w Holeszowicach umieszczono m.in. znakomite kolekcje sztuki współczesnej i modernistycznej.
Park Letná należy do doskonałych miejsc na spacer dla osób pragnących podziwiać wspaniały widok na miasto. Dawniej była to arena wielkich wydarzeń politycznych, takich jak np. protesty z czasów aksamitnej rewolucji, w których brało udział ok. 750 tys. ludzi. Dziś przyciąga mieszkańców i turystów swoją spokojną atmosferą. Na wzgórzu Letná warto odwiedzić monumentalny metronom, symboliczne dzieło stojące w miejscu dawnego pomnika Stalina, o którym była już mowa w kontekście Josefova.
Po drugiej stronie znajduje się jeszcze większy park (ponad 91-hektarowy!), utrzymany w stylu angielskim, Stromovka. To centrum rekreacji mieszkańców Pragi.
Vinohrady – elegancja i modernizm
Vinohrady, położone na wschód od centrum Pragi, to jedna z najbardziej prestiżowych lokalizacji w mieście. Niegdyś były tu winnice, od których pochodzi nazwa dzielnicy. Dziś to elegancka okolica pełna secesyjnych kamienic, szerokich ulic i zielonych parków.
Centralnym punktem Vinohradów jest Plac Jerzego z Podiebradów (Náměstí Jiřího z Poděbrad), na którym wznosi się modernistyczny Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, zaprojektowany przez słoweńskiego architekta Jože Plečnika (1872–1957). Świątynia, ukończona w 1932 r., zachwyca swoją geometryczną formą, przypominającą monumentalny zegar. Plac stanowi też miejsce sprzedaży lokalnych produktów. Tutejsze targi cieszą się popularnością wśród mieszkańców.
Kilka minut pieszo dzieli Plac Jerzego z Podiebradów od wieży telewizyjnej Žižkov (Žižkovská televizní věž), jednego z najbardziej charakterystycznych punktów na praskim horyzoncie. Futurystyczna wieża, zbudowana w latach 1985–1992, była przez długi czas kontrowersyjnym symbolem miasta. Dziś mieści się w niej punkt widokowy oraz restauracja „Oblaca” (na wysokości 66 m). Dodatkową atrakcję stanowią rzeźby wspinających się niemowląt (Miminka) autorstwa Davida Černego, które zdobią kolumny wieży.
Vinohrady to także mekka dla wielbicieli kulinariów i życia nocnego. Znajduje się tu wiele stylowych kawiarni, restauracji serwujących kuchnię międzynarodową oraz klubów, które przyciągają mieszkańców i turystów swoją atmosferą.
Czeska kuchnia – smaki, które musisz poznać
Czeska kuchnia, choć może nie należy do najlżejszych, z pewnością oferuje ciekawe potrawy, szczególnie dla miłośników mięsa. Typowy dla niej obiad składa się z zupy – zazwyczaj gulaszowej, flakowej, kapuśniaku, ziemniaczanej, rosołu z rozmaitymi kluskami – oraz drugiego dania w postaci knedlików z pieczenią lub roladą. Wśród tradycyjnych potraw znajdziemy mnóstwo przygotowanych na bazie mięsa, ale także przysmaki z ziemniaków i mąki, które stanowią podstawę czeskiego jadłospisu. Charakterystyczne jest też stosowanie dużej ilości kminku.
Knedliki czy knedliczki to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań, które w różnych wersjach stanowią obowiązkowy element niemal każdego czeskiego posiłku. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje: bramborové knedlíky (ziemniaczane) oraz gotowane na parze houskové knedlíky (bułczane). Te pierwsze są bardziej zbite, te drugie – lżejsze. Knedliki często serwuje się z kawałkiem mięsa w sosie. Koniecznie trzeba spróbować potrawy svíčková na smetaně, czyli wołowiny w kremowym sosie warzywnym z dodatkiem śmietany, podawanej z żurawiną, cytryną i bitą śmietaną dla dopełnienia smaku. To jedno z najbardziej klasycznych czeskich dań.
Kolejną tradycyjną potrawą, którą warto poznać, jest vepřo knedlo zelo – pieczona wieprzowina podawana z kiszoną kapustą i knedlikami. Zadowoli ona każdego mięsożercę. Wegetarianie mogą spróbować smażonego sera (smažený sýr), który podaje się z sosem tatarskim i frytkami lub ziemniakami.
Czeska kuchnia nie mogłaby obejść się bez zupy czosnkowej (česneková polévka), która w zimowych miesiącach rozgrzewa najsilniej i serwowana jest najczęściej z surowym jajkiem (ścinającym się w gorącej zupie), grzankami i serem. Często oferuje się ją np. na stokach narciarskich.
Piwo – narodowy skarb
Czechy to kraj, który od lat uważa się za światową stolicę piwa. Czeska kultura piwna jest głęboko zakorzeniona w tradycji, a tutejsze złociste trunki uchodzą za jedne z najlepszych na całym globie. Czesi spożywają ich najwięcej w przeliczeniu na mieszkańca (ponoć aż 188,5 l rocznie!), a niemal każda miejscowość może się pochwalić lokalną marką tego napoju, często warzoną według tradycyjnych receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Przy czym piwo, z którym się spotkamy u naszych południowych sąsiadów, jest zwykle trochę słabsze niż to polskie.
Do najbardziej znanych marek należą Pilsner Urquell z Pilzna (Plzeň), zapoczątkowała ona piwną rewolucję w 1842 r., oraz Budweiser Budvar z Czeskich Budziejowic (České Budějovice), która od 1895 r. zyskała międzynarodową renomę. Jednakże w Czechach znajdziemy także setki małych browarów rzemieślniczych, które oferują produkty o różnych smakach, od klasycznych lagerów po piwa pszeniczne czy ciemne stouty. Czeski lager to najczęściej světlé pivo, czyli jasne piwo, o wyrazistym smaku i niskiej goryczce, które doskonale orzeźwia. Piwa ciemne (tmavé pivo) to wybór dla miłośników bardziej złożonych smaków. Zawierają większą ilość słodu, co sprawia, że są słodsze i bardziej aromatyczne. Złociste trunki w Czechach pije się w dużych ilościach, również do jedzenia, często w lokalnych pubach, zwanych hospodami.
Do piwa serwuje się typowe przekąski, takie jak utopence (kiełbaski marynowane w occie, z dodatkiem cebuli i przypraw) czy nakládaný hermelín – kawałki sera pleśniowego marynowane w oleju z przyprawami, ostrą papryką i czosnkiem. Inną popularną potrawą wśród piwoszy jest tlačenka (czeska wersja salcesonu, typowa dla kuchni morawskiej).
Ale Czechy to nie tylko wyśmienite złociste trunki. Produkuje się tu także wino. Szczególnie znane jest białe, pochodzące z regionu Moraw, gdzie uprawia się winorośl na równinach otaczających miasto Brno. Wina morawskie zasługują na uwagę, z naciskiem na rulandské šedé (pinot gris) czy veltlínské zelené (grüner veltliner). Doskonale komponują się z czeskimi daniami. Na południu kraju odbywają się liczne festiwale wina, podczas których turyści mogą skosztować najlepszych produktów z lokalnych winnic.
Karkonosze
Usytuowane na granicy polsko-czeskiej Karkonosze (Krkonoše) stanowią najwyższe pasmo górskie Sudetów. To miejsce, które oferuje zarówno piękne widoki, jak i atrakcje dla miłośników aktywnego wypoczynku, czyli typowych Czechów, którzy uprawiają jakiś sport w zasadzie przez cały rok. Pasmo, którego długość wynosi ok. 40 km, a szerokość waha się od 8 do 20 km, przyciąga do Czech coraz więcej Polaków.
Czeskie Karkonosze to raj dla wielbicieli pieszych wędrówek (a zimą dla narciarzy), oferujący liczne szlaki o różnym stopniu trudności. Jeden z najpopularniejszych prowadzi na Śnieżkę (Sněžka), najwyższy szczyt całego pasma, Sudetów i Czech, z którego rozciąga się zapierający dech w piersiach widok na okoliczne wierzchołki i doliny. Ta góra liczy 1603 m n.p.m., co może w kontekście Polski nie brzmi imponująco, ale pogoda w Karkonoszach bywa kapryśna, więc do wycieczki trzeba się dobrze przygotować, bez względu na porę roku. Na szczyt można dotrzeć pieszo lub, przy korzystnych warunkach pogodowych, kolejką gondolową z Pecu pod Śnieżką (Pec pod Sněžkou) – Lanová dráha Sněžka. Panorama, która roztacza się z wierzchołka Śnieżki, obejmuje zarówno Czechy, jak i Polskę.
Szpindlerowy Młyn – kurort dla każdego
Szpindlerowy Młyn (Špindlerův Mlýn) to popularne czeskie centrum turystyczne, które zapewnia atrakcje przez okrągły rok. Dogodnie położone w sercu Karkonoszy zimą przyciąga miłośników białego szaleństwa, oferując im doskonałe warunki do jazdy w takich ośrodkach narciarskich jak Svatý Petr i Medvědín. Latem miasteczko staje się rajem dla wielbicieli pieszych wędrówek, punktem wyjścia na liczne karkonoskie szlaki, w tym prowadzące na Śnieżkę i inne malownicze szczyty. Szpindlerowy Młyn to także doskonałe miejsce wypadowe na rowerowe wycieczki, z bogatą siecią tras w górach i dolinach. Poza tym w miejscowości znajdują się liczne restauracje, sklepy oraz miejsca do relaksu, a w pobliskich jeziorach można spróbować sportów wodnych, takich jak kajakarstwo czy żeglarstwo. Szpindlerowy Młyn łączy aktywny wypoczynek z pięknem przyrody, co sprawia, że stanowi idealną lokalizację na udany urlop przez cały rok.
Jednym z najpiękniejszych miejsc w Karkonoszach jest najwyższy w Czechach Wodospad Panczawy (Pančavský vodopád – 148 m). Powstał on na malowniczym potoku Panczawa (Pančava), prawym dopływie Łaby. Szlak prowadzący do wodospadu, np. ze Szpindlerowego Młyna, zapewnia przepiękne widoki na dolinę Łaby (Labský důl) i okoliczne góry.
Harrachov i Pec pod Śnieżką – centrum sportów zimowych
Na zachód od Szpindla (jak mówią na Szpindlerowy Młyn Czesi) znajduje się Harrachov, a na wschód – Pec pod Śnieżką. To dwa popularne karkonoskie ośrodki, z których wychodzą szlaki piesze i rowerowe, a tutejsza baza turystyczna jest bardzo rozbudowana. W Harrachovie warto odwiedzić historyczną hutę szkła (Sklárna Harrachov), która działa nieprzerwanie od 1712 r. Założył ją Antoni Harrach Rohrau. Można tu nie tylko zobaczyć proces tworzenia szkła, lecz także spróbować piwa warzonego na miejscu. A zatem na zdrowie!
