MAGDALENA TEKLA
Uzdrawiająca moc ajurwedy, wyspa na wyłączność czy też klimatyczna restauracja, i to w stylu eko, a nawet morze w hotelu – takie wspaniałe niespodzianki oferuje kraj słynnych Złotych Piasków, a nie modne Lazurowe Wybrzeże. W Bułgarii naprawdę możemy liczyć na luksusy, i to w dodatku w sercu dziewiczej natury.
Kraj pachnący olejkiem różanym, czubrycą, doprawiony lokalną gościnnością, bogatymi tradycjami miejscowości usytuowanych w malowniczym systemie gór fałdowych Bałkan i z wyjątkowym klimatem. Taka właśnie jest Bułgaria. Pełna tajemnic i naturalnego piękna, które warto odkrywać. Gdy momentami wydaje się nieoczywista, można wówczas dać się ponieść jej rytmowi, poznać ją lepiej i poczuć autentyczną atmosferę tego niezmiernie interesującego państwa nad Morzem Czarnym.
Praktycznie na każdym kroku turyści podziwiają tu imponujące ślady starożytnych cywilizacji. Zachwycają się wzniesionymi na tle natury ruinami antycznych miast, trackich grobowców, rzymskich teatrów czy średniowiecznych monastyrów i cerkwi. Od majestatycznych gór i malowniczych jezior, przez rozległe winnice, aż po dzikie, piaszczyste plaże – wszędzie tutaj bogate dziedzictwo kulturowe istnieje w harmonii z nowoczesnością.
Ekoluksus
Bułgaria często postrzegana jest jako niskobudżetowy kierunek lub kojarzy się z wakacjami last minute w popularnym kurorcie Złote Piaski, dlatego dla niektórych może być wręcz zaskakujące, że w ostatnich latach nastąpił tutaj dynamiczny rozwój turystyki w segmencie premium. Jednym z istotnych założeń postępu jest nacisk kładziony na ekologię i odpowiedzialne zarządzanie zasobami naturalnymi w sposób minimalizujący negatywny wpływ na przyrodę i lokalne społeczności. Dlatego też Bułgaria z powodzeniem może trafić obecnie do wymagających podróżnych, którzy pragną łączyć błogi wypoczynek z dbałością o środowisko.
Ten bałkański kraj stał się miejscem wielu inwestycji w wysokiej klasy hotele, nowoczesne resorty, prywatne wille i rezydencje z basenami, luksusowe górskie domy w alpejskim stylu oraz coraz liczniejsze butikowe hotele o niepowtarzalnym charakterze i unikatowej atmosferze. Bułgarski rynek turystyczny przyciągnął uwagę międzynarodowych sieci hotelowych, stąd pojawiły się znane marki, jak np. Meliá Hotels International, InterContinental Hotels & Resorts, Hilton, Kempinski, Radisson Hotels czy Accor. Dzięki temu można liczyć na wysoki standard usług, innowacyjne podejście do zarządzania, co zapewnia gościom wyjątkowe doświadczenia. Wymagających podróżnych przyciągają restauracje fine dining prowadzone przez renomowanych szefów kuchni. To część gastronomii dla najbardziej wyrafinowanych smakoszy.
Segment luksusowej turystyki wyróżnia się najwyższymi standardami obsługi, elegancją, prestiżem i ekskluzywnością, ale nie ogranicza się jedynie do 5-gwiazdkowych hoteli. Ekologiczne centra spa i wellness, pola golfowe, jachty oraz loty balonem, degustacje wyśmienitych win w kameralnych warunkach – to tylko niektóre elementy charakterystyczne dla oferty premium. Istotny jej aspekt stanowi także zrównoważona architektura, gastronomia czy też aktywność turystyczna. Nowoczesne podejście, jakim jest ekoluksus, pokazuje, że połączenie usług na najwyższym poziomie może iść w parze z dbałością o naturę i lokalną kulturę. Takie miejsca jak przykładowo Thracian Cliffs Golf & Beach Resort, Lighthouse Golf & Spa Resort czy Kempinski Hotel Grand Arena Bansko doskonale reprezentują tę harmonię.
Jeden z głównych atutów oferty premium stanowi przyroda. Niezadeptane przez masową turystykę zakątki, dzikie plaże w okolicach przylądków Kaliakra i Emine czy też miasta Sozopol, regiony górskie Riły i Rodopów sprawiają, że Bułgaria może się pochwalić odrobiną dzikości i ukrytego piękna wartego odkrycia. Dodatkową zaletą jest dobry stosunek jakości do ceny, dlatego bułgarski luksus w sercu natury turyści mają na wyciągnięcie ręki.
Tam, gdzie natura spotyka komfort
Dbałość o środowisko naturalne stanowi jeden z filarów, na którym opiera się bułgarska turystyka. Wprowadzony tutaj program sieci obszarów objętych ochroną przyrody na terytorium Unii Europejskiej – Natura 2000 – obejmuje ok. 35 proc. powierzchni lądowej Bułgarii (łącznie 339 miejsc, zajmujących ponad 41 tys. km²). Jest to jeden z największych wskaźników, po Słowenii i Chorwacji, w całej UE, dla której średnia wynosi 18,5 proc. Każdy projekt budowlany na tego typu terenach musi spełniać określone warunki środowiskowe. W trzech bułgarskich parkach narodowych, na obszarach objętych ścisłą ochroną obowiązuje zakaz budowy hoteli. Kraj, posiadając tak różnorodne ekosystemy, stawia na ich ochronę i zrównoważone wykorzystanie, podejmując działania mające na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko. Wdrożono politykę oszczędzania energii i wody, wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, ograniczenia zużycia plastiku, segregacji odpadów oraz wsparcia dla lokalnych producentów.
Ekskluzywne hotele i resorty często kojarzone są z dużym zużyciem zasobów naturalnych, wysokimi wymaganiami dotyczącymi komfortu, a także znacznymi emisjami dwutlenku węgla związanymi z podróżowaniem, przez co może się wydawać, że ekologia nie idzie w parze z luksusem. Jednak współczesne podejście do tego tematu w hotelarstwie zmienia ten obraz, pokazując, że oba pojęcia mogą harmonijnie współistnieć i wzajemnie się uzupełniać. Doskonały przykład takiego połączenia stanowi w Bułgarii zamknięty kurort Albena (w zasadzie przypominający prywatne, samowystarczalne miasteczko), który stawia na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, zarządzanie wodą deszczową oraz intensywne programy recyklingu. To pierwszy w kraju ośrodek wypoczynkowy, który wprowadził system zarządzania odpadami, pozwalając na ich efektywne przetwarzanie i minimalizację negatywnego wpływu na środowisko. Dodatkowo wspiera on rolnictwo ekologiczne, korzystając z lokalnych upraw, wdraża rozwiązania w zakresie mobilności, ograniczając emisję dwutlenku węgla poprzez rozwój transportu elektrycznego i promowanie alternatywnych form przemieszczania się, np. rowerów i skuterów elektrycznych. Usytuowanie kurortu Albena w otoczeniu Rezerwatu Przyrody „Bałtata” (bul. Природен резерват „Балтата”) umożliwia turystom bliski kontakt z dziką naturą, np. poprzez obserwację różnych gatunków ptaków, w tym bielików, czapli, kormoranów czy gęsi.
Klasyfikacja ekologicznej jakości
Coraz więcej hoteli stara się o certyfikaty ekologiczne, które świadczą o ich zaangażowaniu w ochronę środowiska i przede wszystkim potwierdzają spełnienie wysokich standardów w zakresie zrównoważonego rozwoju. Travelife Gold to najbardziej uznawany międzynarodowy certyfikat (otrzymuje się go w drodze zewnętrznego audytu), którym pochwalić się może np. Wave Resort w Pomorie. Wyróżnienie to nie tylko potwierdza spełnienie podstawowych kryteriów ochrony środowiska, lecz także aktywne zaangażowanie się hotelu w działania na rzecz społeczności lokalnej, pracowników oraz odpowiedzialnej turystyki. Nie bez powodu zarząd resortu uważa, że turystyka może dobrze funkcjonować i rozwijać się jedynie w ścisłej współpracy z lokalną społecznością, co podkreśla w rozmowie z magazynem All Inclusive menedżer ds. marketingu Denislav Minchev.
Green Key kładzie większy nacisk na działania proekologiczne w codziennym zarządzaniu obiektem turystycznym, zwłaszcza w zakresie oszczędzania zasobów naturalnych, minimalizacji odpadów i ochrony środowiska. Ten prestiżowy znak posiadają m.in. 4-gwiazdkowy Topola Skies Resort & Aquapark we wsi Topoła (w gminie Kawarna), 3-gwiazdkowy Hotel Rudi w wiosce Gorno Dragliszte (w gminie Razłog) czy Kompleks Butikowy „Domy Leśne” (Forest Houses) w miasteczku Godecz (w obwodzie sofijskim).
Blue Flag (certyfikat Błękitnej Flagi) to międzynarodowe wyróżnienie przyznawane na rok kąpieliskom, plażom i przystaniom jachtowym spełniającym rygorystyczne kryteria dotyczące jakości wody, czystości, bezpieczeństwa oraz zarządzania środowiskowego. W 2024 r. Bułgaria otrzymała 23 Błękitne Flagi. Gwarancją najwyższych standardów mogły poszczycić się m.in. plaże w Albenie, Słonecznym Brzegu (Północna, Centralna i Południowa), Świętym Własie oraz przystań jachtowa Marina Dinevi.
Powyższe certyfikaty mają swoje unikatowe cechy i naprawdę trudno je zdobyć, ale wszystkie promują zrównoważoną turystykę i odpowiedzialne zarządzanie środowiskiem. Stanowią również gwarancję najwyższej jakość usług, oczywiście, przy jednoczesnym poszanowaniu dla środowiska naturalnego.
Zielona energia i innowacje technologiczne
Hotele premium coraz częściej inwestują w technologie, które pozwalają im łączyć wysoki standard z dbałością o środowisko. Przykładem mogą być systemy geotermalne bądź panele fotowoltaiczne, które dostarczają energię odnawialną do obiektów, oraz systemy do efektywnego wykorzystania deszczówki, pozwalające zmniejszyć zużycie wody pitnej. Dzięki takim rozwiązaniom hotelarze mogą nie tylko obniżyć swoje koszty operacyjne, lecz także znacząco zredukować ślad węglowy, co ma istotne znaczenie w kontekście globalnych wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi.
I tak np. 5-gwiazdkowy The Emporium Hotel Plovdiv – MGallery Collection (hotel butikowy z historią, należący do grupy Accor) – stosuje systemy zarządzania energią, które automatycznie dostosowują temperaturę w pokojach w zależności od obecności gości. Takie inteligentne termostaty pozwalają dbać o zrównoważony rozwój w luksusowych obiektach noclegowych.
Ekofilozofia na talerzu
Luksus w wydaniu ekologicznym to również zmiana podejścia do gastronomii. Coraz więcej hoteli premium stawia na filozofię farm-to-table, czyli z „farmy na stół”. Wykorzystywane są organiczne produkty, a wykonane z nich potrawy serwuje się w sposób nowoczesny i artystyczny.
W pełni zrównoważony posiłek w „Dieci Boutique Restaurant” (tzw. Eastern Europe’s Most Sustainable Restaurant) we wsi Dewino w obwodzie Tyrgowiszte to swoista uczta kulinarna. Różnorodność tradycyjnych dań w zestawieniu z ich nowoczesnym podaniem na talerzu, żywymi kolorami i urzekającym połączeniem smaków naprawdę potrafi zaskoczyć nawet najbardziej wymagających smakoszy. Podobnie zresztą jak zasady panujące w „Dieci”, np. zakaz rozmów telefonicznych, dress code (w restauracjach fine dining obowiązuje zazwyczaj strój biznesowy z luźniejszym podejściem do mody, swobodny elegancki lub formalny) czy też dzienny limit rezerwacji od dwóch do sześciu osób. W przypadku prywatnych lub firmowych imprez może tu być maksymalnie 10 gości. Razem ze swoimi towarzyszami możesz doświadczyć zatem kameralnego przebywania w butikowej restauracji niemal na wyłączność. Wszystkie dania przygotowywane są delikatnie, z dbałością o szczegóły, przy użyciu nowoczesnych technik kulinarnych, bez wpływu na planetę oraz otaczającą nas przyrodę. „Dieci Boutique Restaurant” zdobyła uznanie za swoją wyjątkową, elegancką kuchnię, zaangażowanie w ekologię, odpowiedzialność społeczną i otrzymała prestiżowy międzynarodowy certyfikat zrównoważonego rozwoju Green Key.
W Grifid Metropol w Złotych Piaskach goście mają możliwość skosztowania w restauracji à la carte „Fusion” dań kuchni molekularnej – o czym informuje Petya Shtiliyanova, menedżerka sieci Grifid Hotels (z ośmioma wyjątkowymi obiektami, pięcioma odrębnymi konceptami i zachwycającą lokalizacją nad morzem). Dedykowana restauracja oferuje 9-daniowe menu degustacyjne, łączące różnorodne tradycje kulinarne i nowoczesne techniki gotowania. Z kolei menu w restauracji fusion w 5-gwiazdkowym Grifid Noa składa się z potraw przygotowywanych na oczach gości przez najlepszych kucharzy, serwowanych przez nich podczas opowiadania o posiłku i łączenia go z odpowiednim winem (połączenie show cooking, jedzenia w stylu gourmet i degustacji szlachetnych trunków).
Architektura i design przyjazne dla środowiska
Luksusowe obiekty noclegowe coraz częściej nie przypominają już monumentalnych brył, a odznaczają się przyjemną estetyką i nowoczesnym stylem. W prywatnym kurorcie Albena udało się osiągnąć harmonijną relację z naturą. Schodkowa budowa tutejszych hoteli nawiązuje do sylwetek otaczających je wzgórz. Poza tym w ramach tzw. Zielonej Misji (Green Mission) ten ośrodek wypoczynkowy wspiera politykę nierozbudowywania swoich obiektów. To oznacza, że modernizuje się stare hotele, a nowe wznosi się wyłącznie na miejscu tych, które kiedyś już powstały. W Albenie nie ma żadnej niekontrolowanej zabudowy.
Inny przykład interesujących rozwiązań nowoczesnego designu stanowi wnętrze obiektu nawiązujące do morza. Dominujące ciepłe odcienie błękitu i zieleni, dywan niczym linia brzegowa oraz posadzka jak przepływająca fala – to tylko niektóre elementy wystroju, mające stworzyć atmosferę relaksu. Stąd też odwiedziny w zlokalizowanym w Złotych Piaskach Sentido Marea, obiekcie sieci Grifid Hotels, który odnowiono gruntownie w 2017 r., mogą być niezapomnianym przeżyciem.
Inwestorzy stosują rozwiązania ograniczające wpływ na lokalny ekosystem, np. w postaci zielonych dachów. Wspierają one bioróżnorodność, poprawiają mikroklimat, przyczyniają się do redukcji zanieczyszczeń zawartych w powietrzu (zarówno tych gazowych, jak i pyłowych) oraz wpływają na estetykę obiektu. Hotele wbudowują w swoją architekturę przyrodę, tworząc ogrody na dachach czy zielone ściany, nazywane niekiedy „wertykalnymi ogrodami”. Poprawiają tym samym jakość powietrza, a także wprowadzają elementy natury do wnętrz. Wykorzystywanie naturalnych materiałów, inteligentne systemy zarządzania energią, otwarte przestrzenie, umożliwiające wykorzystanie promieni słonecznych – to wszystko sprawia, że luksusowy obiekt noclegowy może być przyjazny dla środowiska, nie tracąc przy tym nic z elegancji czy komfortu.
Ekohotele zaprojektowane z myślą o zmniejszeniu wpływu na otaczającą je naturę powstają zgodnie z certyfikatami ekologicznymi, takimi jak LEED – Leadership in Energy and Environmental Design. Otrzymują je budynki spełniające najwyższe standardy w zakresie efektywności energetycznej, zarządzania wodą czy wykorzystania materiałów budowlanych, a także poprawy jakości środowiska naturalnego i wewnętrznego.
Edukacja ekologiczna i odpowiedzialne podróże
Podejście eko w luksusowych hotelach nie ogranicza się jedynie do wprowadzania technologii czy zarządzania zasobami. Coraz częściej hotelarze angażują swoich gości w procesy proekologiczne, oferując im informacje na temat zrównoważonego rozwoju, zachęcając do odpowiedzialnej turystyki czy organizując wycieczki przyrodnicze i ekologiczne warsztaty. Przykładem tutaj jest chociażby Hotel Rila Borovets usytuowany w malowniczym górskim kurorcie Borowec, leżącym na północnych zboczach Riły. Ten komfortowy obiekt promuje ekoturystykę, oferując gościom możliwość uczestnictwa w wycieczkach po Parku Narodowym Riły. Hotel Rila zachęca również do edukacyjnych programów ochrony lokalnej flory i fauny, na co zwraca uwagę jego menedżerka ds. marketingu Kristiyana Dimitrova. Z kolei 5-gwiazdkowy Kempinski Hotel Grand Arena Bansko, współpracując z organizacją Clean the World, w ramach globalnego programu zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu sieci Kempinski, zajmuje się zbiórką oraz recyklingiem butelek po mydłach i kosmetykach, z których korzystali goście.
Luksus w tym przypadku nie jest związany tylko z fizycznym komfortem, lecz także z wysokiej jakości doświadczeniem wpływającym na zmianę postawy turystów względem środowiska. Hotelowi goście, korzystając z ekologicznych usług, stają się bardziej świadomi swoich wyborów i często decydują się na ponowne odwiedzenie takich obiektów noclegowych, gdyż zaczynają traktować ochronę planety jako priorytet.
Ekologię z luksusem łączy też podejście zero waste, dążące do minimalizacji produkcji odpadów, zmniejszenia konsumpcji i niepotrzebnego marnotrawstwa, zwiększenia ponownego wykorzystania przedmiotów, recyklingu i kompostowania. Hotelarze, chcąc zredukować wytwarzanie śmieci, przestają oferować jednorazowe produkty i materiały, takie jak plastikowe butelki, miniaturowe kosmetyki czy ręczniki w plastikowych opakowaniach. Wdrażając takie rozwiązania, mogą zmienić indywidualne podejście do produkcji odpadów, zmniejszają również swoje koszty związane z gospodarowaniem nimi, a także edukują gości na temat odpowiedzialności za przyszłość planety. Dzięki temu budują wizerunek odpowiedzialnych, proekologicznych marek, co może przyciągnąć turystów szukających takiego właśnie podejścia do świata.
Świetny przykład tego, jak może działać koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym, w której używa się zasobów, zamiast tworzyć odpady, stanowi kurort Albena. Odpadki żywnościowe z restauracji przetwarzane są na biogaz i materię organiczną, służącą do ogrzewania i odżywiania nowych nasadzeń we własnym gospodarstwie – informuje magazyn All Inclusive menedżerka ds. sprzedaży Gergana Petrova.
Turystyka zdrowotna w stylu eko
Bułgaria jest niezmiernie bogata w zasoby naturalne, takie jak wody termalne czy błota lecznicze, rozsiane po całym kraju. Welingrad, Chisaria czy Bansko to najczęściej odwiedzane przez turystów miejscowości, słynące zarówno ze źródeł mineralnych, jak również komfortowych centrów spa i wellness. Poza tym niecałe 70 km od słynnego Monastyru Rylskiego, w Saparewej Bani znajduje się najgorętszy gejzer w Europie, który wyrzuca wodę o temperaturze aż 103°C.
Błota lecznicze, bogate w minerały substancje organiczne, cenione są za właściwości terapeutyczne i wykorzystywane przy dolegliwościach stawów, skóry, a także w terapiach stosowanych przy bólach mięśniowych i reumatycznych. Poza tym pomagają w relaksie i poprawiają ogólne samopoczucie. Jedne z największych oraz najbardziej popularnych zasobów znajdują się w okolicy miast Pomorie i Burgas.
Te właśnie naturalne dobra przyczyniły się do rozwoju turystyki zdrowotnej w stylu eko z podejściem mindfulness (uważności). To integralna część programów wellness w wielu luksusowych bułgarskich hotelach, m.in. 5-gwiazdkowym Grand Hotelu Velingrad w Welingradzie, znanym z bogactwa gorących źródeł mineralnych, czy też Hotelu Perelik w górskim kurorcie Pamporowo. W tym ostatnim obiekcie goście mogą korzystać nie tylko z programów mindfulness, lecz także jogi, medytacji i ćwiczeń oddechowych. W kontekście turystyki zdrowotnej coraz bardziej popularna staje się ajurweda, skupiająca się m.in. na określonej diecie, higienie życia codziennego, ćwiczeniach i technikach relaksacyjnych. Przyciąga ona szczególnie turystów szukających holistycznych metod leczenia. Do atrakcyjnych miejsc oferujących programy ajurwedyjskie w Bułgarii należą: Ajurveda Clinic Bansko, Lighthouse Spa & Wellness Center w mieście Bałczik, Kempinski Hotel Grand Arena Bansko, Balneo Hotel Saint Spas i Spa Club Bor w Welingradzie czy Hotel Perelik w Pamporowie. Specjalistyczne centra odnowy biologicznej oferują również m.in. hydroterapię, balneoterapię, medytacje w plenerze oraz spersonalizowane plany zdrowotne.
Otwórz się na Bułgarię wysokich lotów
Kraina Róż, jak czasami mówi się o Bułgarii, to wręcz wymarzone miejsce dla osób, które szukają luksusu w harmonii z naturą. Dzięki temu, że nie jest jeszcze w pełni odkryta, wychodzi poza granice masowej turystyki i może stanowić interesującą alternatywę dla popularnych turystycznych kierunków w Europie Zachodniej.
Luksusowe hotele usytuowane w pięknych krajobrazowo regionach oferują nie tylko komfort, lecz także ekologiczne podejście do wypoczynku. Wiele z nich posiada certyfikaty eko, potwierdzające działalność zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i z dbałością o środowisko. Goście mogą delektować się ekologiczną żywnością pochodzącą z lokalnych upraw oraz korzystać z centrów wellness inspirowanych przyrodą – od rozmaitych zabiegów spa po terapie ajurwedyjskie. Bułgarski luksus w sercu natury to połączenie elegancji, autentyczności i troski o planetę, co wpływa na niezapomniane doświadczenia dla wymagających podróżnych. Jeśli dodamy do tego doskonały stosunek jakości do ceny, to okaże się, że jest to atrakcyjna oferta premium, znajdująca się praktycznie na wyciągnięcie ręki. Grzechem wręcz byłoby z niej nie skorzystać.
RAMKA
Dla kogo oferta premium w Bułgarii?
- Dla osób szukających wysokiej jakości serwisu – szeroki zakres luksusowych propozycji: prywatne baseny, ekologiczne centra spa i wellness, loty helikopterem czy kompleksowe usługi concierge, np. personal shopping, rezerwacja stolika w ekskluzywnej restauracji, wynajem limuzyny z kierowcą lub jachtu oraz dostęp do zamkniętych wydarzeń.
- Dla miłośników turystyki wellness – luksusowe kompleksy z licznymi źródłami termalnymi, gwarantujące utrzymanie lub poprawę samopoczucia.
- Dla podróżnych pragnących kameralności i spokoju – wynajęcie dla siebie wyspy albo zarezerwowanie stolika na romantyczną kolację wśród malowniczych pól winorośli nie stanowi w Bułgarii żadnego problemu.
- Dla turystów szukających unikatowych doświadczeń – niepowtarzalne wyprawy do rezerwatów przyrody w celu obserwacji dzikiego ptactwa, np. flamingów, polowanie na trufle czy zapierające dech w piersiach loty balonem nad skałami w Bełogradcziku.
