W Szwecji zadłużenie państwa jest na jednym z najniższych poziomów w UE, inflacja jest niska i stabilna, a system bankowy jest zdrowy. Jednak nie zawsze tak było. W przeszłości szwedzka gospodarka zmagała się z niskim wzrostem i wysoką inflacją, a krajowa waluta była wielokrotnie dewaluowana.
Na początku lat 90. kraj borykał się też z głębokim kryzysem finansowym. Banki straciły stabilność i dwa z nich zostały znacjonalizowane, jednocześnie stopa bezrobocia znacznie wzrosła a wydatki rządu wymknęły się spod kontroli podobnie jak zadłużenie państwa.
Powrót na ścieżkę stabilności i sukcesu nie był dla Szwecji łatwy. Jednak dzięki inicjatywie oraz odważnym i konsekwentnym reformom kraj ten przekształcił swoją gospodarkę i stawił czoła kolejnej globalnej recesji.
Zrównoważony budżet
Od kryzysu w latach 90. kolejnym szwedzkim rządom udawało się zrównoważyć budżet przez ponad dekadę. Powiodło im się to nawet po globalnym kryzysie finansowym w latach 2007-2008.
Szwecja dokonała transformacji swojego systemu zarządzania finansami dzięki serii innowacyjnych przepisów. Po pierwsze, w 1996 roku wprowadzono limit wydatków rządowych (utgiftstak). Towarzyszyło temu dodanie „docelowego poziomu nadwyżki“ (överskottsmålet) dla budżetu rządowego. Reformy te uzyskały szerokie poparcie całej szwedzkiej sceny politycznej. Dzięki nim zadłużenie się nie kumuluje i nie jest przenoszone na kolejne pokolenia.
Choć rządy borykające się z dużymi deficytami budżetowymi wprowadzają oszczędności poprzez podnoszenie podatków i ograniczanie wydatków publicznych, Szwecji udało się uniknąć takich działań. W rzeczywistości podatki w Szwecji zostały obniżone od początku kryzysu. Ponadto, kraj ten nadal inwestuje w takie obszary, jak ochrona zdrowia, edukacja oraz badania, i nie musi znacznie redukować redukuje wydatków na w tych ważnych obszarach, co ma miejsce w innych krajach.
Dynamiczna gospodarka
Dziś Szwecja może pochwalić się zróżnicowaną, wysoce konkurencyjną i odnoszącą sukcesy gospodarką. Zdaniem Według Światowego Forum Gospodarczego Szwecja zajmuje szóste miejsce na świecie pod względem konkurencyjności. Natomiast według Banku Światowyego uważa, że Szwecja jest szóstym krajem na świecie pod względem łatwości prowadzenia handlu. Wynik ten nie dziwi, gdyż najważniejszą cechą szwedzkiej gospodarki jest otwartość i liberalne podejście do handlu. Szwedzi są narodem koncentrującym się na eksporcie: posiadają dużą nadwyżkę handlową i eksportują bardzo zróżnicowane towary.
Oprócz utrzymywania konkurencyjności w zakresie produkcji towarów, Szwecja odnotowuje duży wzrost w sektorach zajmujących się nowoczesnymi usługami,. np.m.in. w technologiach teleinformatycznych. Za przykład może tu posłużyć technologia Skype umożliwiająca prowadzenie rozmów telefonicznych przez internet Internet oraz aplikacja Spotify, która umożliwia słuchanie muzyki online. Jednak Szwecja nie spoczęła na laurach: oOd 2008 roku branża teleinformatyczna zanotowała 16% wzrost i aktualnie zatrudnia 4% pracujących Szwedów. Cechą charakterystyczną tego sektora są liczne małe firmy, a Sztokholm uznawany jest za jedno z najatrakcyjniejszych europejskich miast dla nowych firm z tej branży.
Choć Sztokholm stanowi centrum szwedzkiego życia gospodarczego, to nie jest on jedynym regionem, który odniósł sukces. W rzeczywistości bogactwo w Szwecji rozkłada się pomiędzy poszczególnymi regionami w sposób równiejszy niż w jakimkolwiek innym kraju UE. Niezwykłe jest to, że Szwecja jest jedynym krajem UE, gdzie każdy region ma wyższy PKB na osobę niż unijna średnia. Gospodarka rozwija się szybko, a standard życia jest wysoki w całym kraju.
Aktualny sukces społeczny i ekonomiczny Szwecji został zbudowany w oparciu o wnioski wyciągnięte na podstawie kryzysu finansowego z początku lat 90. Rządy wprowadzały reformy, a stabilność finansów publicznych stała się swego rodzaju instytucją. Stabilna polityka gospodarcza w połączeniu z konkurencyjnością, innowacyjnością i otwartym podejściem do handlu sprawiły, że Szwecja jest dziś przykładem sukcesu gospodarczego.
Źródło: http://sweden.se/business/how-sweden-created-a-model-economy/
Zdjęcia: 1)Lena Granefelt/imagebanksweden.se, 2) Cecilia Larsson Lantz/ imagebanksweden.se
